Мемлекеттік қызмет көрсетушілерге құқықтық-түсіндірме жұмыстары жүргізілді

Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің Түркістан облысы бойынша департаменті тарапынан облыс көлемінде 2024 жылғы бірінші және екінші тоқсанында көрсетілген мемлекеттік қызметтерде қызмет көрсету тәртібінің сақталуына сырттай мониторинг жүргізіліп, анықталған бұзушылықтарға талдау жасалды. Облыс көлемінде анықталған қызмет алушылардың өтініштерінен бас тартуда толық және нақты себептерін көрсетпей, мемлекеттік қызмет көрсету тәртібінің бұзылғаны және толық құжат топтамасын жолдамағанға негізсіз бас тарту бұзушылықтардың себептері туралы аудан әкімдігіне қарасты мемлекеттік мекемелердің мемлекеттік қызмет көрсетудегі жауапты мамандарына түсіндірме жұмыстары жүргізілді.
Аудан әкімі аппаратының бас инспекторы Е.Қасымбеков тыңдаушыларға алдағы уақытта аталған кемшіліктерге жол бермеу үшін мемлекеттік қызмет көрсету қағидасының қызмет көрсету тәртібі туралы құқықтық-түсіндіру жұмыстарын жүргізді. Сондай-ақ, аудан әкімі аппаратының бас инспекторы – заңгер А.Әмірхан Қазақстан Республикасының Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексінің 73-бабы өтініштерді қарауда әкімшілік орган, лауазымды адам өтініш берген тұлғаға әкімшілік іс бойынша алдын ала шешімге өз ұстанымын білдіруге мүмкіндік беруге міндетті екені және тыңдау жүргізу тәртібі туралы түсіндіріп өтті. Құқықтық-түсіндірме жұмыстары барысында тыңдаушылар тарапынан туындаған сұрақтарға тұщымды жауаптар берілді.
Мемлекеттік қызмет көрсету – бұл мемлекет тарапынан азаматтарға, заңды тұлғаларға және басқа ұйымдарға ұсынылатын қызметтер. Мемлекеттік қызметтер азаматтардың өмірінің түрлі салаларын қамтып, олардың құқықтарын, бостандықтарын қорғауға, әлеуметтік, экономикалық, құқықтық, мәдени және басқа да қызметтерді қамтамасыз етуге бағытталған. Мемлекеттік қызметтердің негізгі мақсаттары: Азаматтардың құқықтарын қорғау: Мемлекеттік қызметтер азаматтардың құқықтарын, заңды мүдделерін қорғауға, олардың әлеуметтік жағдайларын жақсартуға бағытталған. Әлеуметтік әділеттілікті қамтамасыз ету: Мемлекеттік қызметтер арқылы қоғамда әлеуметтік теңдікті және әділеттілікті сақтауға ықпал етеді. Экономикалық дамуды қолдау: Мемлекеттік қызметтер экономикалық жағдайды жақсартуға, инвестициялар тартуға, бизнес ортаны дамытуға бағытталған. Қоғамдық тәртіпті сақтау: Мемлекеттік қызметтер қоғамдық қауіпсіздікті, құқықтық тәртіпті қамтамасыз етуге, мемлекеттік саясатты жүзеге асыруға ықпал етеді.
Мемлекеттік қызметтердің түрлері: Мемлекеттік қызметтер бірнеше түрге бөлінеді, олар азаматтардың әртүрлі қажеттіліктерін қанағаттандырады: Әлеуметтік қызметтер: Бұл қызметтер әлеуметтік қамсыздандыру, медициналық көмек, білім беру, әлеуметтік көмек көрсету сияқты бағыттарды қамтиды. Экономикалық қызметтер: Кәсіпкерлікке қолдау көрсету, лицензиялау, рұқсат құжаттарын беру, салық қызметтері. Құқық қорғау қызметтері: Полиция, прокуратура, сот органдарының қызметтері, құқықтық көмек көрсету. Инфрақұрылымдық қызметтер: Көлік, энергетика, сумен жабдықтау, тұрғын үй-коммуналдық қызметтер. Мәдени және ақпараттық қызметтер: Білім беру, мәдениет, кітапханалар, мұражайлар, ақпараттық қызметтер. Мемлекеттік қызмет көрсету процесі: Қызмет түрін таңдау: Азаматтар немесе заңды тұлғалар қажетті мемлекеттік қызметті таңдайды. Құжаттарды жинау: Мемлекеттік қызметті алу үшін қажетті құжаттарды жинау және дайындау. Өтініш беру: Мемлекеттік қызметті алу үшін өтініш беру, кейбір қызметтер үшін электронды форматта (мысалы, egov.kz порталы арқылы) өтініш беру мүмкіндігі бар. Тексеру және шешім қабылдау: Мемлекеттік орган өтінішті қарап, құжаттарды тексереді, қажетті шешім қабылдайды. Қызмет көрсету: Мемлекеттік орган қызметті ұсынады (мысалы, лицензия беру, әлеуметтік көмек көрсету). Кері байланыс: Мемлекеттік қызмет көрсетілгеннен кейін, азаматтар немесе ұйымдар қызметтің сапасы туралы пікір қалдыруы мүмкін. Мемлекеттік қызмет көрсету саласындағы реформалар: Қазақстан Республикасында мемлекеттік қызмет көрсету саласында бірнеше реформалар жүргізілуде: Электронды мемлекеттік қызметтер: Мемлекеттік қызметтерді алу процесін жеңілдету мақсатында электронды форматта қызметтерді ұсыну, egov.kz порталының жұмысын дамыту. Сапаны арттыру: Мемлекеттік қызметтердің сапасын арттыру, оларды жеңілдету, уақытты қысқарту, азаматтарға қолжетімділікті қамтамасыз ету. Азаматтық қоғаммен өзара әрекеттесу: Мемлекеттік органдар мен азаматтық қоғам арасындағы диалогты нығайту, қоғамның мемлекеттік қызмет көрсету процесіне қатысуын арттыру. Мемлекеттік қызмет көрсету – мемлекет пен азаматтар арасындағы маңызды қарым-қатынас. Мемлекеттік қызметтер азаматтардың құқықтарын, мүдделерін қорғап, әлеуметтік, экономикалық, құқықтық және мәдени даму салаларын қамтамасыз етеді. Мемлекеттік қызметтерді тиімді пайдалану және олардың сапасын арттыру – құқықтық мемлекет пен демократиялық қоғамның негізі болып табылады.
Мемлекеттік қызметті алу — бұл азаматтар мен заңды тұлғалардың мемлекеттік органдардан қажетті қызметтерді алуға бағытталған процесс. Қазақстан Республикасында мемлекеттік қызметтер электронды форматта да, дәстүрлі тәсілмен де ұсынылады. Мемлекеттік қызметтерді алу үшін келесі қадамдарды орындау қажет: 1. Қызмет түрін анықтау. Алдымен, сізге қандай мемлекеттік қызмет қажет екенін анықтау керек. Мемлекеттік қызметтер әртүрлі салада (мысалы, әлеуметтік, экономикалық, құқық қорғау, білім беру) ұсынылады. Мысалы, сіз әлеуметтік көмек, лицензия, рұқсат құжаты немесе медициналық қызметтер алғыңыз келуі мүмкін. 2. Құжаттарды жинау. Мемлекеттік қызметті алу үшін қажет құжаттар тізімін білу және оларды жинау. Құжаттардың нақты тізімі қызмет түріне байланысты болады. Әдетте, келесі құжаттар қажет болуы мүмкін: Өтініш (арнайы форманы толтыру); Жеке куәлік (азаматтығыңызды растайтын құжат); Тұратын жері бойынша анықтама; Қосымша құжаттар (қызмет түріне байланысты).
3. Өтініш беру. Қызметті алу үшін өтініш беру қажет. Бұл процесс екі тәсілмен жүзеге асырылуы мүмкін: Дәстүрлі түрде: Мемлекеттік органның қабылдау бөлімінде (мысалы, халыққа қызмет көрсету орталығы) өтініш беруге болады. Бұл үшін жинаған құжаттарыңызды тапсыру қажет. Электронды түрде: egov.kz порталы арқылы. Порталда тіркеліп, қажетті қызметті таңдап, өтінішті электронды түрде беруге болады. 4. Тексеру және қарау. Мемлекеттік орган өтінішті қарап, қажетті құжаттарды тексереді. Бұл кезеңде мемлекеттік орган қызметті алу үшін сізден қосымша ақпарат немесе құжаттар талап етуі мүмкін. 5. Шешім қабылдау. Өтініш қаралғаннан кейін мемлекеттік орган шешім қабылдайды. Егер қызметті беру үшін барлық талаптар орындалса, қызмет көрсетіледі. Егер өтінішті қанағаттандырудан бас тартылса, бас тарту себебі көрсетіледі.6. Қызметті алу. Қызмет ұсынылғаннан кейін, сіз оны алғаныңыз туралы құжат (мысалы, лицензия, рұқсат) аласыз. Электронды қызметтер үшін құжаттар электронды форматта берілуі мүмкін. 7. Кері байланыс. Мемлекеттік қызмет көрсетілгеннен кейін, сіз мемлекеттік органға қызмет сапасы туралы пікір қалдыруыңыз мүмкін. Бұл пікір мемлекеттік қызметтердің сапасын арттыруға көмектеседі. Негізгі артықшылықтар. Уақытты үнемдеу: Электронды мемлекеттік қызметтер арқылы қызметті алуға мүмкіндік береді, бұл уақытты үнемдейді. Қолжетімділік: Мемлекеттік қызметтер әртүрлі тәсілдермен қолжетімді. Ашықтық: Мемлекеттік қызмет көрсету процесінің ашықтығы, азаматтардың құқықтары мен мүдделерін қорғау. Мемлекеттік қызметті алу процесі азаматтардың құқықтарын қорғауға, заңды мүдделерін қамтамасыз етуге, әлеуметтік және экономикалық қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған. Заңды түрде әрекет ету және мемлекеттік қызметтерді тиімді пайдалану — құқықтық мемлекетте азаматтардың жауапкершілігі.
Мемлекеттік қызмет көрсетудің тәртібі — бұл азаматтар мен заңды тұлғалардың мемлекеттік органдардан қызметтер алу процесін регламенттейтін ережелер мен нұсқаулықтар жиынтығы. Қазақстан Республикасында мемлекеттік қызмет көрсету тәртібі мемлекеттік қызметтер туралы заңнамалар, нормативтік құқықтық актілер және арнайы ережелермен анықталады. Мемлекеттік қызмет көрсету тәртібінің кезеңдері. Қызметті таңдау: Азамат немесе ұйым мемлекеттік қызметтердің тізімінен қажетті қызмет түрін таңдайды. Қызметтер әр түрлі салада (әлеуметтік, құқық қорғау, білім беру, медициналық, экономикалық және т.б.) ұсынылады. Құжаттарды жинау: Мемлекеттік қызметті алу үшін қажетті құжаттарды дайындау. Құжаттар тізімі қызмет түріне байланысты болады. Мысалы, жеке куәлік, өтініш, қажетті анықтамалар және т.б. Өтініш беру: Өтінішті мемлекеттік органға беру.
Бұл процесс екі түрде жүзеге асырылуы мүмкін: Дәстүрлі түрде: Мемлекеттік органның қабылдау бөлімінде. Электронды түрде: egov.kz порталы арқылы. Тексеру: Мемлекеттік орган өтінішті қарап, қажетті құжаттарды тексереді. Бұл кезеңде қосымша ақпарат немесе құжаттар сұралуы мүмкін.
Шешім қабылдау: Өтініш қаралғаннан кейін мемлекеттік орган шешім қабылдайды. Егер талаптар орындалса, қызмет көрсетіледі; егер жоқ болса, бас тарту себептері түсіндіріледі. Қызметті алу: Қызметті алғаннан кейін азамат немесе ұйым қажетті құжатты (мысалы, лицензия, рұқсат) алады.
Электронды қызметтер үшін құжаттар электронды форматта беріледі. Кері байланыс: Мемлекеттік қызмет көрсетілгеннен кейін, клиент қызмет сапасы туралы пікір қалдыруы мүмкін. Бұл пікір мемлекеттік қызметтерді жетілдіруге және сапасын арттыруға көмектеседі. Мемлекеттік қызмет көрсету ережелері. Ашықтық: Мемлекеттік қызмет көрсету процесі ашық болуы тиіс, азаматтар қызметтердің тізімі мен талаптарын білуі керек. Тиімділік: Қызмет көрсету мерзімі мен тәртібі нақты белгіленіп, уақытында орындалуы тиіс. Құпиялылық: Клиенттердің жеке мәліметтері мен ақпараттары құпия болып қалуы тиіс. Клиентке бағдарлану: Мемлекеттік органдар клиенттерге қызмет көрсетуге, олардың құқықтарын қорғауға және мүдделерін қамтамасыз етуге міндетті. Қазақстандағы мемлекеттік қызмет көрсету механизмдері. Халыққа қызмет көрсету орталықтары (ХҚКО): Азаматтар мемлекеттік қызметтерді алу үшін ХҚКО-ға жүгінеді. Орталықтар қызмет көрсету барысында қажетті ақпаратты береді және құжаттарды қабылдайды. Электронды мемлекеттік қызметтер: egov.kz порталы арқылы көптеген қызметтерді электронды түрде алу мүмкіндігі бар. Бұл азаматтардың уақытын үнемдеп, қызмет көрсету процесін жеңілдетеді. Мемлекеттік органдар: Әрбір мемлекеттік орган өз құзыреті шеңберінде қызметтерді ұсынады. Мысалы, білім министрлігі білім беру қызметтерін, денсаулық сақтау министрлігі медициналық қызметтерді ұсынады. Мемлекеттік қызмет көрсетудің тәртібі азаматтардың құқықтарын қорғауға, заңды мүдделерін қамтамасыз етуге, әлеуметтік және экономикалық қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған. Мемлекеттік қызметтерді алу процесі ашық, тиімді және клиентке бағытталған болуы тиіс, бұл құқықтық мемлекетте азаматтардың жауапкершілігі мен құқықтық сауаттылығын арттырады.