Түркістан облысы Қазығұрт аудандық адами әлеуетті дамыту бөліміне қарасты “Қызылата” жалпы орта білім беретін коммуналдық мемлекеттік мекемесінде Қазақстан Республикасының “Педагог мәртебесі” туралы заңы, Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінің “Құқықтық мәдениет” арнайы жобасының тұжырымдамасын іске асыру мақсатында мектеп ұжымында құқықтық сабағы өткізілді.
Педагог мәртебесі – бұл педагогтардың, яғни мұғалімдер мен оқытушылардың кәсіби қызметіне қатысты құқықтық, әлеуметтік, экономикалық, моральдық аспектілерді қамтитын түсінік. Педагог мәртебесі мұғалімдердің қоғамдағы рөлін, жауапкершілігін, біліктілігін және кәсіби құқығын тануды көрсетеді. Педагог мәртебесінің маңызы: Кәсіби қадір-қасиетті арттыру – педагог мәртебесін көтеру мұғалімдердің кәсіби қадір-қасиетін арттырады, олардың білім беру саласындағы рөлін бекітеді және қоғамда мұғалімдерге деген құрметті күшейтеді. Білім сапасын арттыру – педагогтардың мәртебесін көтеру олардың біліктілігі мен кәсіби даму мүмкіндіктерін жақсартады. Білікті педагогтар білім берудің сапасын арттырып, оқушылардың білім алуына оң әсер етеді. Мемлекеттік қолдау – педагог мәртебесін заңнамалық тұрғыда бекіту мұғалімдерге мемлекет тарапынан әлеуметтік, экономикалық қолдау көрсетуді қамтамасыз етеді. Бұл жалақының өсуі, еңбек жағдайларының жақсаруы, кәсіби біліктілікті арттыру бағдарламаларына қатысу сияқты мүмкіндіктерді қамтиды. Азаматтық қоғамдағы рөлі – педагогтар жастарды тәрбиелеуде, қоғамның интеллектуалдық және мәдени дамуына үлес қосуда маңызды рөл атқарады. Олардың мәртебесін көтеру қоғамның дамуында маңызды фактор болып табылады. Кәсіби мораль – педагог мәртебесі мұғалімдердің кәсіби моральдық жауапкершілігін арттырады. Олар өз міндеттерін орындауда адал әрі жауапкершілікпен қарауға ынталандырылады. Педагог мәртебесін көтеру жолдары: Заңнамалық қолдау – педагог мәртебесін көтеру үшін заңнамаға өзгерістер енгізу, педагогтардың құқықтарын қорғау және еңбек жағдайларын жақсарту жөніндегі нормаларды бекіту. Білім беру бағдарламаларын дамыту – педагогтардың кәсіби дамуына арналған бағдарламалар мен курстарды ұйымдастыру. Педагогтарды үздіксіз білім алу мен біліктілікті арттыруға ынталандыру. Қоғамдық қолдау – қоғамның педагогтарға, әсіресе мектеп мұғалімдеріне деген құрметін арттыру. Мұғалімдерге арналған түрлі марапаттар, гранттар мен ынталандыру шараларын ұйымдастыру. Педагогтардың кәсіби бірлестіктері – педагогтардың кәсіби бірлестіктері мен одақтарының жұмысына белсенді қатысу. Бұл педагогтардың құқықтары мен мүдделерін қорғау, кәсіби даму және біліктілікті арттыру үшін тиімді алаң ұсынады. Білім беру саласындағы инновациялар – заманауи технологияларды, оқыту әдістемелерін енгізу арқылы педагогтардың жұмысын жеңілдету және олардың кәсіби даму мүмкіндіктерін арттыру. Педагогикалық мәдениетті насихаттау – қоғамда педагогтардың рөлін, олардың жұмысының маңыздылығын түсіндіру, педагогтарды қолдау шаралары туралы ақпарат тарату. Педагог мәртебесі – бұл білім беру жүйесінің тиімділігін, педагогтардың кәсіби қызметінің сапасын арттырудың негізі. Педагогтардың құқықтарын қорғау, олардың әлеуметтік жағдайларын жақсарту және кәсіби мәдениетін дамыту арқылы қоғамның білім беру сапасын арттыруға болады. Педагог мәртебесін көтеру – қоғамның интеллектуалдық және мәдени дамуына, сондай-ақ құқықтық, әділетті қоғам құруға ықпал етеді.
“Педагог мәртебесі туралы” заң Қазақстан Республикасының педагогтерінің құқықтарын, міндеттерін, әлеуметтік кепілдіктерін, сондай-ақ олардың мәртебесін көтеру және білім беру жүйесін дамыту мақсатында қабылданған нормативтік құқықтық акт болып табылады. Бұл заң 2019 жылдың 27 желтоқсанында қабылданды және педагогтардың қызметіне қатысты көптеген маңызды аспектілерді реттейді. Заңның негізгі мақсаты: Педагогтардың құқықтарын қорғау және олардың еңбек жағдайларын жақсарту. Мұғалімдердің кәсіби мәртебесін арттыру. Білім беру сапасын көтеру және мұғалімдер мен оқушылар арасындағы өзара сыйластықты қамтамасыз ету. Заңның негізгі ережелері: Педагогтың құқықтары: Педагогтар білім беру процесіне қатысу, өзінің кәсіби біліктілігін арттыру, еңбек қорғау және әлеуметтік кепілдіктер алу құқықтарына ие. Педагогтар білім беру ұйымдарында өз пікірлерін еркін білдіруге, кәсіби ортада пікір алмасуға құқылы. Педагогтың міндеттері: Педагогтар өз білімін және біліктілігін арттыруға, оқушыларға сапалы білім беруге, тәрбиелеу мен дамытуға міндетті. Оқушылардың құқықтарын қорғау, олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету – педагогтардың маңызды міндеттерінің бірі. Әлеуметтік кепілдіктер: Заң педагогтардың еңбекақысын көтеруді, материалдық қолдау мен әлеуметтік қамсыздандыруды қарастырады. Педагогтарға демалыс, білім алу, және денсаулық сақтау қызметтері сияқты әлеуметтік кепілдіктер беріледі. Білім беру ұйымдарының міндеттері: Білім беру ұйымдары педагогтардың құқықтарын қорғауды, еңбек жағдайларын жақсартуды және кәсіби дамуына жағдай жасауды қамтамасыз етуі керек. Педагогтарға қолайлы еңбек жағдайларын, жұмыс орнындағы қауіпсіздікті қамтамасыз ету. Құқықтық жауапкершілік:
Заңда педагогтардың құқықтарын бұзғаны үшін жауапкершілік, сондай-ақ педагогтардың кәсіби қызметіне заңсыз араласу жағдайлары қарастырылған. Педагогтарға қатысты заңсыз әрекеттерді жасаған адамдар жауапқа тартылады. Заңның маңызы: Педагог мәртебесінің артуы: Заң педагогтардың қоғамдағы рөлін, қадір-қасиетін көтеруге ықпал етеді, бұл мұғалімдердің білім беру жүйесіндегі орны мен рөлін нығайтады.
Білім беру сапасының жақсаруы: Педагогтардың құқықтарын қорғау мен кәсіби дамуын қолдау білім беру сапасын арттыруға, оқушылардың білім алу деңгейін көтеруге ықпал етеді. Әлеуметтік әділеттілік: Заң педагогтардың құқықтарын қорғау арқылы әлеуметтік әділеттілікті қамтамасыз етеді, бұл қоғамдағы тұрақтылық пен дамуға үлес қосады. “Педагог мәртебесі туралы” заң педагогтардың құқықтарын, міндеттерін, әлеуметтік кепілдіктерін реттеп, білім беру жүйесін дамытуға бағытталған маңызды құжат болып табылады. Бұл заң педагогтардың қоғамдағы рөлін, мәртебесін арттырып, білім беру саласының сапасын көтеруге ықпал етеді.
Заңды білу міндеті – бұл әр азаматтың құқықтары мен міндеттерін, қоғамдағы заңдарды түсіну және оларды орындау қажеттілігі. Заңды білу міндеті құқықтық мәдениетті қалыптастыруда, қоғамдағы тәртіпті қамтамасыз етуде және азаматтардың өз құқықтарын қорғауында маңызды рөл атқарады. Заңды білу міндетінің маңызы: Азаматтық құқықтарды қорғау: Заңдарды білу азаматтарға өз құқықтарын түсінуге, қорғауға және жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Бұл, өз кезегінде, құқық бұзушылықтарға қарсы тұруға көмектеседі. Заңдық жауапкершілікті түсіну: Азаматтар өздерінің құқықтарын ғана емес, сондай-ақ міндеттерін де білуі керек. Заңдарды түсіну арқылы олар заң бұзушылықтардың алдын алып, құқықтық жауапкершілікті сезінеді.
Қоғамдық тәртіпті сақтау: Заңдарды білу қоғамда тәртіпті сақтау мен құқықтық мәдениетті дамытуға ықпал етеді. Азаматтар заңдарға сәйкес әрекет еткенде, қоғамдық тәртіптің сақталуына көмектеседі. Әлеуметтік әділеттілікті қамтамасыз ету: Заңды білу азаматтарға құқықтық қорғау механизмдерін пайдалану, әділдік пен теңдікті талап ету мүмкіндігін береді. Бұл әлеуметтік әділеттілікті қамтамасыз етеді. Экономикалық құқықтар мен міндеттерді түсіну: Азаматтар еңбек құқықтары, кәсіпкерлік, салық салу, тұтынушы құқықтары сияқты экономикалық заңдарды білуі тиіс. Бұл олардың экономикалық құқықтарын қорғауға және бизнес саласында табысты болуына көмектеседі. Заңды білу міндетін жүзеге асыру жолдары:Білім беру жүйесі: Мектептер мен жоғары оқу орындарында құқық негіздері курстарын енгізу, студенттер мен оқушыларға заңдарды түсіндіру. Ақпараттық науқандар: Құқықтық сауаттылықты арттыру үшін ақпараттық науқандар, семинарлар мен тренингтер өткізу. Құқық қорғау органдары мен қоғамдық ұйымдар арқылы ақпарат тарату. Тегін құқықтық көмек: Азаматтарға құқықтық көмек көрсету, заңгерлермен кеңес алу мүмкіндігін беру. Бұл құқықтарды түсінуге және қолдануға көмектеседі.Құқық қорғау ұйымдарының рөлі: Құқық қорғау ұйымдары мен қоғамдық бірлестіктер азаматтарға заңдарды түсіндіріп, құқықтарын қорғауда көмектеседі. Онлайн ресурстар мен платформалар: Заңдарды білу үшін интернет ресурстарын, мобильді қосымшаларды және құқықтық порталдарды пайдалану. Бұл азаматтарға заңды оңай түсінуге және қолдануға мүмкіндік береді. Заңды білу міндеті әрбір азаматтың құқықтық мәдениетін, азаматтық жауапкершілігін және әлеуметтік белсенділігін арттыруда маңызды рөл атқарады. Заңды білу арқылы азаматтар өз құқықтарын қорғауға, қоғамда тәртіпті сақтауға және әлеуметтік әділеттілікті қамтамасыз етуге мүмкіндік алады. Құқықтық сауаттылықты арттыру қоғамның дамуына және құқықтық мемлекеттің нығаюына ықпал етеді.
