Отбасы құндылығы басты мәселе. Мұны мемлекет те, қоғам да назардан тыс қалдырмаған. Осы мақсатта, Мемлекет басшысы 2019 жылы Отбасын қолдау орталықтарын ашу туралы тапсырма берді. Бүгінде облыстың 8 аудан, қаласында 8 отбасын қолдау секторы бар. Сондай-ақ, 4 отбасын қолдау орталығы өз жұмыстарын жүргізуде. Орталықтың негізгі мақсаты отбасылық жанжалдың алдын алу, некені сақтау. Бір сөзбен айтқанда дербес мемлекеттің өкіліне қандай да бір жәрдем керек кезде, рухани, психологиялық көмек беру. Мәселен, орталық ашылғалы 508 отбасыға кешенді әлеуметтік қызмет көрсеткен. Оның ішінде басым бөлігі зорлық-зомбылық фактілері. Осы ретте, 193 отбасыға шұғыл құқықтық жәрдем берілген.
Орталықтың Түркістан мен Сайрам ауданында филиалында бір мезетте ауқымды шара ұйымдастырылды. Бірінде некеге тұру, оның мән-маңызы талқыланса, екінші өңірде отбасы құндылықтары мен ұрпақ сабақтастығы ұлықталды. Бүгінде орталықтың көмегіне жүгінетін жандардың қатары күн санап артып келеді. Мәселен, осы жылдың 9 айының қорытындысына сәйкес, 497 азамат әртүрлі психологиялық көмек алған.
Отбасы құқығы – бұл отбасы қатынастарын, құқықтарын және міндеттерін реттейтін құқық саласы. Отбасы құқығының негізгі мақсаттары – отбасылық қатынастарды қорғау, отбасы мүшелерінің құқықтарын қамтамасыз ету және балалардың құқықтарын сақтау. Отбасы құқығы түрлі құқықтық нормалар, заңдар, құқықтық тәжірибелер мен мәдени дәстүрлер арқылы жүзеге асырылады. Отбасы құқығының негізгі аспектілері.
Отбасы құқықтарының негіздері. Отбасы құқықтары ерлі-зайыптылардың, ата-аналардың, балалардың және басқа отбасы мүшелерінің құқықтары мен міндеттерін қамтиды. Бұл құқықтар отбасы мүшелері арасындағы өзара қарым-қатынастарды реттейді. Некенің құқықтық негіздері. Некенің құқықтық аспектілері, некенің заңды тіркелуі, некеге тұру және неке бұзу рәсімдері, некедегі құқықтар мен міндеттер, сондай-ақ ерлі-зайыптылар арасындағы мүліктік қатынастар. Некенің заңды түрде тіркелуі азаматтық хал актілерін тіркеу органында жүзеге асырылады. Балалардың құқықтары
Отбасы құқығы балалардың құқықтарын, оның ішінде тәрбиелеу, білім алу, денсаулық сақтау, және қорғаныш құқықтарын қамтиды. Балалардың құқықтары халықаралық нормалар мен стандарттарға сәйкес қорғалуы тиіс, әсіресе, балаларды асырау, тәрбиелеу, және қорғау мәселелері бойынша.
Отбасы мүшелерінің құқықтары мен міндеттері. Отбасы мүшелерінің арасындағы құқықтар мен міндеттер, оның ішінде ата-ана құқықтары, ерлі-зайыптылардың бір-біріне деген міндеттері, отбасылық өмірге, мүліктік қатынастарға, моральдық жауапкершілікке қатысты нормалар. Отбасылық зорлық-зомбылық. Отбасы құқығы отбасы мүшелері арасындағы зорлық-зомбылықты болдырмауға және оны тоқтатуға бағытталған заңдар мен нормаларды қамтиды. Отбасындағы зорлық-зомбылық мәселелері бойынша құқық қорғау органдары, әлеуметтік қызметтер және құқықтық көмек көрсететін ұйымдар тарапынан қолдау көрсету маңызды. Некені бұзу. Некені бұзу рәсімі, оның құқықтық салдары, неке бұзғаннан кейінгі мүліктік қатынастар, балаларды тәрбиелеу мәселелері, алименттер және басқа да міндеттемелер. Отбасы құқығының маңызы. Отбасының әлеуметтік құндылығы. Отбасы – қоғамның негізгі құрылымдарының бірі. Отбасы құқықтары мен міндеттерін реттеу отбасының әлеуметтік функцияларын қамтамасыз етеді. Балалардың құқықтарын қорғау. Отбасы құқығы балалардың құқықтарын қорғауға мүмкіндік береді. Бұл балаларды тәрбиелеу, білім беру, денсаулық сақтау, қауіпсіздік және әлеуметтік қорғауды қамтамасыз етеді. Әлеуметтік тұрақтылық. Отбасы құқықтары мен міндеттерін қорғау, отбасылық зорлық-зомбылықпен күресу қоғамдағы әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз етеді. Мүліктік қатынастар. Отбасы құқығы ерлі-зайыптылар арасындағы мүліктік қатынастарды реттейді, бұл отбасылық мүліктің қорғауын қамтамасыз етеді. Азаматтық құқықтарды қамтамасыз ету. Отбасы құқығы азаматтық құқықтарды, оның ішінде некеге, балаларына, мүлікті басқаруға қатысты құқықтарды қорғауға мүмкіндік береді. Отбасы құқығы – отбасылық қатынастарды, балалардың құқықтарын, ерлі-зайыптылардың құқықтарын және міндеттерін реттейтін маңызды құқық саласы. Отбасы құқықтарының тиімді іске асырылуы қоғамдағы тұрақтылықты, балалардың құқықтарын қорғауды және отбасы мүшелерінің мүдделерін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Отбасы құқықтары мен нормаларын түсіну, қорғау және жүзеге асыру отбасы мен қоғамның дамуына ықпал етеді.
Некенің жауаптылығы – бұл ерлі-зайыптылар арасындағы құқықтар мен міндеттерді орындаудағы жауапкершілікті білдіреді. Неке – тек азаматтық құқықтық акт емес, сонымен бірге отбасының және қоғамның негізі болып табылатын әлеуметтік институт. Некенің жауаптылығы отбасы мүшелері арасындағы қарым-қатынастарды, олардың құқықтарын және міндеттерін реттейтін құқықтық нормалар мен моральдық қағидаларды қамтиды. Некенің жауаптылығының негізгі аспектілері. Неке бойынша құқықтар мен міндеттер. Некенің құқықтық жауаптылығы ерлі-зайыптылардың мүліктік және жеке құқықтарын, олардың бір-біріне деген міндеттерін қамтиды. Ерлі-зайыптылар: Бір-біріне моральдық және материалдық көмек көрсетуге міндетті. Отбасының материалдық жағдайын қамтамасыз ету. Балалардың құқықтарын қорғау және тәрбиелеу міндеттері. Мүліктік жауапкершілік.
Неке кезінде ерлі-зайыптылар арасындағы мүліктік қатынастар, соның ішінде неке уақытында пайда болған мүлікті бөлісу, алимент төлеу, кредиттер мен қарыздарды өтеу, егер некеде мүліктік міндеттемелер болса, соларға қатысты жауапкершілікті қамтиды.Зорлық-зомбылыққа жауапкершілік. Некедегі зорлық-зомбылық – бұл отбасы мүшелері арасындағы қарым-қатынастарда зорлық-зомбылыққа, психологиялық, физикалық, сексуалдық немесе экономикалық қысымға қатысты жауапкершілікті білдіреді. Мұндай жағдайлар туындаған жағдайда, заң мен әлеуметтік қызметтер отбасы мүшелерін қорғауға көмектеседі. Некені бұзудағы жауапкершілік. Неке бұзылған жағдайда, ерлі-зайыптылардың құқықтары мен міндеттері, оның ішінде алимент төлеу, балаларды тәрбиелеу, мүлікті бөлу және басқа да құқықтық аспектілер. Некенің бұзылуынан кейінгі жауапкершілік некедегі міндеттердің орындалуына байланысты болады. Діни және мәдени жауапкершілік. Неке тек құқықтық қатынас қана емес, сонымен қатар діни және мәдени мәні бар. Ерлі-зайыптылар өздерінің діни және мәдени дәстүрлеріне сәйкес жауапкершілікті сезінуі тиіс, бұл некенің тұрақтылығын қамтамасыз етуге көмектеседі. Некенің жауапкершілігінің маңызы. Отбасының тұрақтылығын қамтамасыз ету. Некенің жауаптылығы ерлі-зайыптылар арасындағы сенімді және тұрақты қарым-қатынасты қалыптастыруға ықпал етеді. Балалардың құқықтарын қорғау. Некеде жауапкершілік балалардың құқықтарын қорғауға және оларды дұрыс тәрбиелеуге көмектеседі. Әлеуметтік жауапкершілік. Некенің жауапкершілігі отбасының әлеуметтік жауапкершілігін арттырады, бұл отбасылық өмірдің сапасын жақсартуға ықпал етеді. Моральдық нормаларды сақтау. Некенің жауапкершілігі моральдық нормаларды сақтау мен отбасы мүшелерінің бір-біріне деген қарым-қатынастарын жақсартуға көмектеседі. Некенің жауаптылығы – бұл ерлі-зайыптылар арасындағы құқықтар мен міндеттердің негізі. Ол отбасы мүшелері арасындағы сенімді, жауапкершілікті қарым-қатынасты қалыптастырып, отбасының әлеуметтік және моральдық құндылықтарын сақтау үшін маңызды. Некедегі жауапкершілікті түсіну және орындау отбасының тұрақтылығын, балалардың құқықтарын қорғауды және қоғамдағы жалпы мәдениетті сақтауды қамтамасыз етеді.
Отбасылық жанжалдың алдын алу – отбасылық қатынастарды нығайту, отбасы мүшелері арасындағы түсіністік пен сенімділікті арттыру, сондай-ақ отбасылық бейбітшілікті сақтау үшін маңызды процесс. Отбасындағы жанжалдар, егер оларды уақтылы тоқтатпаса, терең дауларға және эмоционалдық немесе физикалық зорлық-зомбылыққа әкелуі мүмкін. Отбасылық жанжалдың алдын алу үшін мынадай әдістер мен стратегияларды қолдануға болады: Отбасылық жанжалдың алдын алу жолдары. Ашық коммуникация. Түсіністік: Отбасылық мүшелер арасында ашық және шынайы сөйлесу маңызды. Сезімдеріңіз бен ойларыңызды еркін білдіруге мүмкіндік беріңіз. Сұрақ қою: Егер сіздің біреуіңіз ренжулі болса, олардан не себепті ренжіп тұрғанын сұрау арқылы мәселені анықтауға тырысыңыз.Эмоционалдық интеллект. Сезімдерді тану: Өз сезімдеріңізді және басқалардың сезімдерін түсіну. Эмоцияларыңызды басқару дағдыларын дамыту. Сенімділік: Отбасылық мүшелер арасында сенімділік пен қолдау атмосферасын қалыптастыру.Мәселені шешу дағдылары. Мәселелерді анықтау: Жанжал туындаған кезде мәселені анықтау және оны бірге шешуге тырысу. Компромисс жасау: Келісімге келу үшін серіктестердің мүдделерін ескере отырып, компромисс шешімдерін іздеу. Уақытты бірге өткізу. Сапалы уақыт: Отбасымен бірге сапалы уақыт өткізу, ойындар, саяхат немесе жай ғана әңгімелесу арқылы жақындықты арттыру. Мерекелер мен дәстүрлер: Отбасылық дәстүрлер мен мерекелерді ұйымдастыру, отбасы мүшелерінің бір-бірімен байланысын нығайтады. Жеке кеңістік пен шекаралар. Жеке кеңістік: Отбасындағы әрбір адамға жеке кеңістік пен уақыт беру, бұл әркімнің өз сезімдерін және ойларын өңдеуге мүмкіндік береді.Шекаралар: Отбасылық шекараларды белгілеу, әр адамның құқықтары мен міндеттерін түсіну. Конфликтілік жағдайларды басқару. Сабырлылық: Жанжал туындаған кезде сабырлы болу, эмоционалды реакцияларды бақылау. Тыныш орта: Тыныш және бейбіт ортада мәселені шешуге тырысу, эмоциялар төмендегенше күту. Кәсіби көмек. Психолог немесе отбасылық кеңесші: Егер жанжалдардың алдын алу қиын болса, отбасылық мәселелерді шешуге көмектесетін маманмен кеңесу. Тренингтер мен семинарлар: Отбасы мүшелері үшін тиімді қарым-қатынас, эмоцияларды басқару және жанжалдарды шешу дағдыларын дамыту семинарлары мен тренингтерге қатысу. Отбасылық жанжалдардың алдын алу – отбасындағы тыныштық пен тұрақтылықты сақтау үшін маңызды процесс. Ашық коммуникация, эмоциялық интеллект, мәселені шешу дағдылары, сапалы уақыт өткізу, жеке кеңістік, конфликтілік жағдайларды басқару, және қажет болған жағдайда кәсіби көмекті пайдалану арқылы отбасылық жанжалдарды болдырмауға болады. Отбасы мүшелері арасындағы түсіністік пен құрметті нығайту жанжалдарды болдырмаудың негізгі кілті болып табылады.
Ерлі-зайыптылардың құқықтары – бұл некеге тұрған кезде жұбайлар арасында туындайтын құқықтық қатынастарды реттейтін нормалар мен принциптер. Ерлі-зайыптылардың құқықтары некенің негізгі мақсаттары мен принциптерін орындауға, отбасы мүшелерінің мүдделерін қорғауға, және отбасылық тұрақтылықты қамтамасыз етуге бағытталған. Жеке мүлік құқығы: Ерлі-зайыптылардың әрқайсысы өздерінің жеке мүлкіне иелік ету және оны пайдалану құқығына ие. Табысқа құқық: Екі тараптың да өз табыстарын алу құқығы бар. Мүліктік қатынастар. Неке кезінде пайда болған мүлік: Ерлі-зайыптылар некеде бірге жинақталған мүліктің (ортақ мүлік) иелері болып табылады.Мүлікті бөлу: Некені бұзу жағдайында ортақ мүлікті бөлу құқығы. Отбасылық құқықтар. Отбасы мен балаларды қорғау: Ерлі-зайыптылар балаларын тәрбиелеуге, қорғауға және олардың құқықтарын сақтауға міндетті. Отбасылық міндеттер: Ерлі-зайыптылар өзара бір-біріне көмектесуге, қолдау көрсетуге, моральдық және материалдық жауапкершілік алуға тиіс. Тұрмыстық құқықтар. Тұрғын үйге құқық: Ерлі-зайыптылардың бірге тұруы, тұрмыстық мәселелерді шешу, тұрғын үймен қамтамасыз етілу құқығы. Отбасылық қатынастар: Тұрмыстық міндеттер мен құқықтарды бөлісу. Денсаулық пен қамқорлық. Денсаулық сақтау құқығы: Ерлі-зайыптылардың бір-бірінің денсаулығын қорғау, медициналық қызметтерді бірге пайдалану. Көмек көрсету: Бір-біріне қолдау көрсету, қажетті жағдайларда қамқорлық жасау. Заңды жауапкершілік. Неке шарттары: Некенің құқықтық нормалары мен міндеттерін орындамаған жағдайда заңды жауапкершілік. Алименттер: Некені бұзу немесе ажырасу кезінде алимент төлеу міндеттері. Ерлі-зайыптылардың құқықтарының маңызы
Отбасылық тұрақтылық. Ерлі-зайыптылардың құқықтарын сақтау отбасының тұрақтылығын, сенімділігін және гармониялық қарым-қатынасты қамтамасыз етеді. Балалардың құқықтарын қорғау. Ерлі-зайыптылардың міндеттері мен құқықтары балалардың құқықтарын қорғауға және тәрбиелеуге бағытталған. Әлеуметтік жауапкершілік. Отбасы мүшелері арасында құқықтар мен міндеттердің болуы қоғамдағы әлеуметтік жауапкершілікті арттырады. Экономикалық қорғау. Ерлі-зайыптылардың мүліктік құқықтары мен міндеттері экономикалық қорғауды қамтамасыз етеді, әсіресе некені бұзу жағдайында. Ерлі-зайыптылардың құқықтары – отбасы мен қоғамның тұрақтылығын, балалардың құқықтарын қорғауды және ерлі-зайыптылар арасындағы теңдікті қамтамасыз ету үшін маңызды. Бұл құқықтар некенің негізі болып табылатын өзара қарым-қатынастарды реттейді, сондықтан оларды сақтау және орындау отбасы мүшелерінің мүдделерін қорғауға ықпал етеді.
ОРДАБАСЫДА ЖЫЛЫНА 90 МЛН ДАНА ҚЫШ ӨНДІРЕТІН ЗАУЫТ ҚҰРЫЛЫСЫ ЖҮРІП ЖАТЫР
Ордабасы ауданы Бөржар ауылдық округіндегі Теспе елді мекенінде жаңа технологиямен қыш зауытының құрылысы жүргізілуде. Толық автоматтандырылған жаңа қондырғылар көмегімен құрылысы...