Әділет департаментінің ұйымдастыруымен мемлекет кепілдік берген заң көмегі шеңберінде адвокат, заң консультанты, нотариус және мемлекеттік сот орындаушылардың қатысуымен Қазақстан Республикасы Қорғаныс Министрлігінің Арыс қаласында орналасқан «44859 әскери бөлімінің» мерзімді әскери қызметшілерге құқықтық кеңестер берілді. Іс-шара барысында, әскери бөлімдегі қызметшілердің сұрақтарына тиісті жауаптар берілді. Әскер тәртібі – бұл әскери қызметшілердің қызметтік міндеттерін орындау кезінде ұстануға тиіс талаптар мен ережелер жүйесі. Әскер тәртібі қарулы күштердің тиімділігін қамтамасыз ету үшін қажет, себебі ол қызметшілердің үйлесімді жұмыс істеуін, міндеттерін дұрыс орындауын және қауіпсіздікті сақтауды реттейді. Әскери тәртіп талаптарын сақтамау әскери қызметке, әскери бөлімнің ішкі тәртібіне және жалпы елдің қауіпсіздігіне қауіп төндіруі мүмкін. Әскери тәртіптің негізгі ережелері мен қағидалары: Жарғылар мен ережелерді сақтау: Әскердегі тәртіп әскери жарғылар мен бұйрықтарды қатаң сақтауды талап етеді. Жарғылар – бұл әскери қызметтің барлық аспектілерін реттейтін негізгі құжаттар. Олар қызметкерлердің құқықтары мен міндеттерін анықтап, қызмет барысындағы өзара қарым-қатынастар мен тәртіптің ережелерін белгілейді. Құқықтар мен міндеттерді білу: Әрбір әскери қызметші өзінің құқықтары мен міндеттерін білуге міндетті. Бұл оларға өз міндеттерін дұрыс орындауға және заңсыз әрекеттерден аулақ болуға көмектеседі. Тәртіп пен жауапкершілік: Әскери тәртіпте барлық тапсырмаларды жауапкершілікпен орындау талап етіледі. Әскери қызметшілерге белгіленген міндеттерді және берілген бұйрықтарды орындау барысында жауапты болу маңызды. Құрмет көрсету және әскери сәлемдесу: Әскери қызметшілер бір-бірімен, әсіресе жоғары лауазымды тұлғалармен қарым-қатынаста өзара құрмет көрсетуге міндетті. Әскери сәлемдесу және ресми амандасу – әскери этикеттің ажырамас бөлігі. Бұйрықтарды орындау: Әскери тәртіптің маңызды қағидасы – жоғары тұрған командирлердің бұйрықтарын сөзсіз орындау. Бұл қағида қызметтің ұйымдастырылуын қамтамасыз етеді және әскери бөлімнің қауіпсіздігін арттырады. Бұйрықтар заңды және әдепті болуы керек, және бұйрық орындаушы оның заңдылығына күмәнданса, ол командирге бұл туралы хабарлауға құқылы.
Сыртқы келбет пен тәртіп сақтауы: Әскери қызметшілердің сыртқы келбеті әскери тәртіптің маңызды бөлігі болып саналады. Форманы ұқыпты кию, шаш үлгісін тәртіпке келтіру және өзін-өзі ұстау ережелерін сақтау әскери қызметшінің тәртіптілігі мен қызметке дайындығын көрсетеді. Ішкі тәртіпке бағыну: Әскери бөлімнің ішкі тәртібі – әскери қызметтің маңызды аспектісі. Бұл жеке құрамның, техника мен қару-жарақтың қауіпсіздігі мен тиімді қызмет етуін қамтамасыз етеді. Ішкі тәртіпке сәйкес келмейтін әрекеттерге қатаң шаралар қолданылады. Тәртіп бұзушылықты алдын алу және жою: Әскери бөлімде тәртіп бұзушылықтар орын алса, оларды жоюға бағытталған шаралар қолданылуы тиіс. Командирлер мен жоғары лауазымды тұлғалар кез келген тәртіп бұзушылыққа назар аударып, оны болдырмауға және алдын алуға тырысады. Әскери ант пен Отанға адалдық: Әскери қызметшілер әскери ант беріп, Отан алдындағы борыштарын адал орындауға міндеттенеді. Бұл олардың басты борышы және басты міндеттерінің бірі болып саналады. Әскери құндылықтарды сақтау: Әскери қызметшілердің бойында ерлік, батылдық, төзімділік, жауапкершілік және достық сияқты құндылықтар болуы қажет. Бұл құндылықтар әскери қызметтің ажырамас бөлігі болып саналады және ұжымдағы үйлесімділікті арттырады. Әскер тәртібі әскери бөлімнің тиімді қызмет етуін қамтамасыз етіп, әскери қызметшілерді моральдық тұрғыда даярлайды.
Әскери қызметшілердің құқықтары олардың қызметтік міндеттерін орындау кезінде заңмен қорғалатынын білдіреді. Әскери қызметшілер, өздерінің ерекше мәртебесіне қарамастан, азаматтар ретінде де құқықтар мен бостандықтарға ие. Олардың құқықтарын қорғау әскери тәртіп пен Отан алдындағы борыштарын орындауда маңызды рөл атқарады. Әскери қызметшілердің құқықтары Қазақстан Республикасының Конституциясы мен басқа заңнамалық актілермен реттеледі. Әскери қызметшінің негізгі құқықтары: Өмірі мен денсаулығының қорғалуы: Әскери қызметші денсаулығының қорғалуына және қауіпсіз еңбек жағдайларына құқылы. Әскери бөлімшелер мен әскери жаттығулар кезінде қызметшінің денсаулығына қауіп төнбейтін жағдайлар жасалуы қажет. Еңбек және демалыс құқығы: Әскери қызметшілер белгіленген жұмыс уақытынан кейін демалуға және мерекелік демалыс күндерін алуға құқылы. Олар еңбек тәртібі, демалыс режимі мен еңбек шарттары бойынша тиісті құқықтарын пайдалануға құқылы. Материалдық қамтамасыз ету және әлеуметтік кепілдіктер: Әскери қызметшілер мемлекет тарапынан белгіленген еңбекақыны және материалдық қолдауды алуға құқылы. Оларға тұрғын үймен, киіммен және тамақпен қамтамасыз ету, сондай-ақ зейнетақы мен жәрдемақы төлемдері қарастырылған. Құқықтық қорғау құқығы: Әскери қызметшілер өздерінің құқықтарын қорғауға, заңсыз әрекеттерден қорғауға және сотқа немесе әскери прокуратураға шағымдануға құқылы. Білім алу және біліктілігін арттыру құқығы: Әскери қызметшілер кәсіби біліктілігін арттыру және әскери оқу орындарында оқу арқылы білім алуға құқылы. Бұл оларға қызметте өсудің және біліктіліктерін арттырудың мүмкіндігін береді. Медициналық қызмет көрсету құқығы: Әскери қызметшілерге медициналық көмек пен қызмет көрсетуді алуға құқығы бар. Әскери медицина мекемелері қызметшілердің денсаулығына жауапты және оларға сапалы медициналық көмек көрсетілуі тиіс. Жеке басына тиіспеушілік құқығы: Әскери қызметшілердің жеке басына тиіспеушілік құқығы бар. Олардың жеке өмірі, денсаулығы мен адами қадір-қасиеті заңмен қорғалады. Отбасымен байланыс және қолдау құқығы: Әскери қызметшілердің отбасы мүшелері де әлеуметтік қолдауға құқылы. Әскери қызметшілерге отбасымен байланысуға, олармен кездесуге және қажет жағдайда қолдау көрсетуге мүмкіндік беріледі. Діни сенім бостандығы: Әскери қызметшілер діни сенімдері бойынша бостандыққа ие. Дегенмен, бұл құқық қызметтік міндеттерді орындау кезінде әскери тәртіп пен қызмет талаптарына қайшы келмеуі тиіс. Жеке пікір білдіру және қоғамдық ұйымдарға мүше болу құқығы: Әскери қызметшілер жеке пікірін білдіруге және заңмен белгіленген қоғамдық ұйымдарға кіруге құқылы. Дегенмен, әскери қызметке қатысы бар саяси әрекеттерге қатысуға белгілі бір шектеулер қойылуы мүмкін. Тұрғын үймен қамтамасыз етілу құқығы: Әскери қызметшілер қызмет ету орны бойынша тұрғын үймен немесе басқа тұрғын жайлармен қамтамасыз етілуге құқылы. Тұрғын үй берілмеген жағдайда, оларға тұрғын үйді жалға алу үшін өтемақы төленуі мүмкін. Зейнетақымен қамтамасыз етілу құқығы: Әскери қызметшілерге қызметтік өтіліне қарай зейнетақымен қамтамасыз етілу кепілдігі беріледі. Бұл құқық оларды қызметтен кеткеннен кейінгі өмірін қамтамасыз етуге бағытталған. Құқық бұзушылықтардан қорғалу құқығы: Әскери қызметшілердің құқықтары бұзылған жағдайда, олар өздерін қорғау мақсатында тиісті органдарға жүгінуге құқылы. Заңға қайшы әрекеттер жасалған жағдайда әскери прокуратура мен басқа құқық қорғау органдарына шағымдана алады. Әскери қызметшілер өз құқықтарын пайдаланып қана қоймай, міндеттерін де адал орындауы тиіс. Олардың құқықтары мен міндеттерінің сақталуы әскери қызметтің тиімділігін арттыруға, әскердегі моральдық-психологиялық жағдайды жақсартуға ықпал етеді.
Әскери қызметшінің міндеті – бұл әскери қызмет атқару барысында орындауы тиіс нақты талаптар мен ережелер жиынтығы. Бұл міндеттер Қазақстан Республикасының Конституциясы, әскери жарғылар мен заңдар арқылы реттеледі және әскери қызметтің тәртібін, тиімділігін, қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған. Әскери қызметшінің міндеттерін орындауы оның Отан алдындағы адалдығын, жауапкершілігін және әскери қызметке деген құрметін көрсетеді. Әскери қызметшінің негізгі міндеттері. Әскери антқа адал болу: Әскери қызметші әскери ант қабылдап, Отан алдындағы борышын өтеуге міндеттенеді. Ант – оның адалдығының символы және бұл міндетті бұзбау әскери қызметшінің басты парызы болып табылады. Конституцияны және заңдарды сақтау: Әскери қызметші Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңдарын қатаң сақтауға міндетті. Бұл оның жалпы құқықтық тәртіпті қамтамасыз етуге қосқан үлесі болып саналады. Жарғылар мен бұйрықтарды орындау: Әскери қызметшілер барлық әскери жарғылар мен командирлердің бұйрықтарын орындауға міндетті. Олар бұл бұйрықтарды бұлжытпай және дер кезінде орындауға тиісті. Отанды қорғау: Әскери қызметшінің ең негізгі міндеті – Қазақстан Республикасының тәуелсіздігі мен аумақтық тұтастығын қорғау. Ол қажет болған жағдайда Отан үшін жанын қиюға әзір болуы керек. Әскери тәртіпті сақтау: Әскери қызметші әскери тәртіп ережелерін сақтап, кез келген жағдайда өзін әскери этикетке сәйкес ұстауы тиіс. Тәртіп – әскердің тиімді қызмет етуінің негізі. Қызметтік құпияны сақтау: Әскери қызметші қызмет барысында алған құпия мәліметтерді, әскери және мемлекеттік құпияларды сақтау міндетін орындайды. Құпияны ашу – заңға қайшы және қатаң жауапкершілікке тартылады. Жауынгерлік дайындықты қолдау: Әскери қызметші әрқашан жауынгерлік дайындықта болуы керек. Ол өзінің әскери машықтарын, қару-жарақ пен техниканы қолдану дағдыларын жетілдіріп, дене шынықтырумен айналысуға міндетті. Тапсырмаларды жауапкершілікпен орындау: Әскери қызметші кез келген тапсырманы жауапкершілікпен және адал орындауға міндетті. Ол берілген тапсырмаларды қателіксіз және шұғыл түрде орындауы керек. Қаруды дұрыс қолдану: Әскери қызметші әскери қару-жарақ пен техниканы қауіпсіз және тиімді қолдануға міндетті. Ол қаруды тек заңды мақсатта қолдануы тиіс және оның техникалық жағдайын қадағалауы керек. Өз денсаулығын қолдау және өзін-өзі бақылау: Әскери қызметші физикалық және психологиялық тұрғыдан өз денсаулығын сақтауға міндетті. Ол кез келген жағдайда сабырлы болып, төтенше жағдайда өз әрекеттерін бақылауға тиісті. Жеке қауіпсіздікті сақтау және ұжымдық жауапкершілік: Әскери қызметші өз және басқа қызметтестерінің қауіпсіздігін сақтауға міндетті. Әскери бөлімшеде ұжымдық жауапкершілік маңызды, және әрбір қызметші өз әріптестерінің қауіпсіздігіне көңіл бөлуі тиіс. Жеке және қызметтік этиканы сақтау: Әскери қызметшілер әрқашан жеке басының қадір-қасиетін сақтап, әріптестері мен командирлеріне құрмет көрсетуі керек. Әскери этикетті сақтау – олардың міндеттерінің бірі. Мемлекеттік және әскери мүлікті сақтау: Әскери қызметшілер мемлекеттік және әскери мүлікке ұқыпты қарауға міндетті. Мүлікті заңсыз қолдану, бүлдіру немесе жоғалту әскери тәртіпті бұзушылық болып табылады және жауапкершілікке әкеледі. Қоғамдық тәртіп пен заңды сақтау: Әскери қызметшілер өз іс-әрекеттерімен қоғамда үлгі болуға, қоғамдық тәртіпті сақтауға және заңға сәйкес әрекет етуге міндетті. Әскери қызметшінің міндеттерін орындауы оның жеке қызметіне ғана емес, жалпы әскердің жауынгерлік дайындығы мен қауіпсіздігіне тікелей әсер етеді.
ЖЕТІСАЙДА «ҚЫС – 2024» ОҚУ-ЖАТТЫҒУЫ ӨТТІ
Зілзала, от, топан су – тілсіз жау. Олардан кез-келген уақытта сақ әрі барлық жағдайда дайын болуымыз керек. Тұрғындар мен мекемелердің,...