Созақтық жастарға заңгерлік кеңес берілді

Түркістан облысының Әділет департаментінің ұйымдастыруымен Созақ аудандық мәдениет үйінде «Жастар ресурстық орталығы» КММ-нің ұйымдастыруымен «Жастарға заңгерлік бойынша кеңес» атты кездесу өтті. Негізгі мақсаты – жеке тұлғалар арасында проблемалық берешегі бар адамдардың қаржылық және құқықтық сауатын арттыру, заңгерлік консультациялар, нотариустық іс әрекеттер бойынша конституциялар беру болып табылады. Аталған шарада департамент қызметкерлері заң консультант, нотариус және сот орындаушы құқықтық және қаржылық сауаттылықты арттыру, қаражатты тиімді жұмсау, отбасылық проблемалардың шешімі, заңдағы қағидалар бойынша ақпараттар берді. Бүгінгі нарықтық қоғамда қаржылық және құқықтық сауаттылық әрбір азамат үшін маңызды. Себебі күнделікті ақшалай операциялардан бөлек, несие, депозит, ипотека, интернет алаяқтықтың алдын алу, еңбек кодексі, әдеп кодексі сынды жағдайлар да бар. Оның әрбірі тиімді шешім қабылдай алу мен мұқияттылықты талап етеді.
Құқық – бұл қоғамдағы тәртіпті сақтау және әділеттілікті қамтамасыз ету мақсатында мемлекеттік орган арқылы бекітілетін, барлық азаматтар мен ұйымдарға міндетті ереже, қағида және нормалар жүйесі. Құқық адамдардың құқықтары мен бостандықтарын қорғауға, заңға сәйкес мінез-құлықты реттеуге және қоғамның тұрақтылығын сақтауға бағытталған. Құқықтың негізгі белгілері: Мемлекеттік қамтамасыз етілуі – Құқық нормалары мемлекет арқылы қабылданып, оның қолдауымен іске асырылады. Мемлекет заңдарды орындауды қамтамасыз етеді және оларды бұзған жағдайда санкциялар қолданады. Жалпыға міндеттілігі – Құқықтық нормалар барлық азаматтарға, ұйымдарға, мемлекеттік және жеке құрылымдарға бірдей міндетті болып табылады. Нақтылығы және формалдылығы – Құқық нормалары нақты әрі ресми түрде жазылып, заңнамалық құжаттарда (конституция, заңдар, кодекстер) бекітіледі. Әділеттілік пен теңдік – Құқық барлық адамдардың құқықтары мен міндеттерін тең және әділ түрде қорғауды көздейді. Құқықтың негізгі салалары: Құқық қоғамдағы түрлі қатынастарды реттейтін бірнеше негізгі салаларға бөлінеді: Конституциялық құқық – мемлекет құрылымын, басқару жүйесін, азаматтардың құқықтары мен міндеттерін реттейді. Қазақстанның негізгі заңы – Конституция осы салаға жатады. Азаматтық құқық – жеке және заңды тұлғалардың мүліктік және мүліктік емес қатынастарын реттейді. Мысалы, меншік құқығы, келісім-шарттар. Еңбек құқығы – жұмыс берушілер мен жұмысшылар арасындағы қатынастарды реттейді. Жұмыс уақыты, демалыс, еңбекақы мәселелері осы салаға жатады. Қылмыстық құқық – қоғамға қауіпті әрекеттер мен қылмыстарды анықтап, олар үшін жауапкершілікті белгілейді. Мысалы, ұрлық, алаяқтық, қасақана зиян келтіру. Әкімшілік құқық – қоғамдық тәртіпті сақтау, мемлекеттік органдардың қызметін реттеу және жеке тұлғалардың әкімшілік жауапкершілігін қарастырады.
Отбасылық құқық – неке, отбасы, балалардың құқықтары мен міндеттерін реттейді. Құқықтың функциялары: Құқық қоғамда келесідей маңызды функцияларды атқарады: Реттеушілік функциясы – адамдар арасындағы қарым-қатынастарды реттейді, мысалы, еңбек, азаматтық және отбасылық қатынастарды заңдастыру. Қорғаушылық функциясы – азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғап, заңға қайшы әрекеттерге қарсы тұрады.
Әлеуметтік функциясы – қоғамда әділеттілікті, теңдікті және тәртіпті қамтамасыз етіп, әлеуметтік тұрақтылыққа ықпал етеді. Мәдени-білімдік функциясы – құқық қоғам мүшелеріне олардың құқықтары мен міндеттерін түсіндіруде маңызды рөл атқарады, құқықтық сауаттылықты арттырады. Қазақстан Республикасындағы құқықтық жүйе: Қазақстан Республикасында құқықтық жүйе Конституцияға негізделген, және мемлекет құқықтық мемлекет принциптеріне сай әрекет етеді. Мемлекет заңның үстемдігін мойындап, әр азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қорғауға міндетті. Қазақстанда құқықтық жүйе нарықтық экономикаға, демократияға және халықаралық нормаларға негізделген.
Заң – бұл мемлекет бекіткен және қоғамда міндетті түрде орындалуы тиіс құқықтық норма. Ол қоғамдағы қоғамдық қатынастарды реттеуге, азаматтардың құқықтары мен міндеттерін қорғауға, тәртіп пен әділеттілікті сақтауға бағытталған. Заңдар мемлекет тарапынан қабылданып, оны бұзған жағдайда заңды жауапкершілікке тартылады. Заңның негізгі белгілері: Жалпыға міндеттілік – заң барлық азаматтар мен ұйымдарға, сонымен қатар мемлекеттік органдарға да бірдей міндетті. Мемлекеттік бекітілуі – заңдар мемлекет атынан қабылданып, оның қолдауымен іске асырылады. Заңның орындалуын бақылау да мемлекет органдарының міндеті. Ресмилігі – заң арнайы нормативтік акт ретінде жазбаша түрде ресми түрде қабылданады. Мысалы, Конституция, кодекстер, жарлықтар. Міндеттілігі және орындалуы – заңды орындау барлық азаматтар мен ұйымдар үшін міндетті. Заңды бұзғандар жауапкершілікке тартылады. Заңның түрлері: Қазақстанда заңдардың бірнеше түрлері бар, олар құқықтық қатынастардың әртүрлі салаларын реттейді: Конституция – Қазақстан Республикасының негізгі заңы. Конституцияда мемлекет құрылымы, басқару жүйесі, азаматтардың құқықтары мен міндеттері белгіленген. Конституция заңдардың негізін құрайды және барлық басқа заңдарға басшылық етеді. Кодекстер – белгілі бір құқықтық саланы толықтай қамтитын заңдар жиынтығы. Мысалы, Қылмыстық кодекс, Азаматтық кодекс, Еңбек кодексі. Заңдар – мемлекеттік басқару органдары мен қоғамдағы маңызды қатынастарды реттейтін заң актілері. Мысалы, «Білім туралы», «Денсаулық сақтау туралы» заңдар. Президенттің жарлықтары – кейбір жағдайларда Қазақстан Республикасының Президенті арнайы жарлықтар арқылы заң күшіндегі нормаларды белгілей алады. Үкімет қаулылары – Үкімет те белгілі бір құқықтық актілерді қабылдап, нақты салаларды реттеу үшін қаулылар шығара алады. Заңның функциялары. Заң қоғамдағы құқықтық тәртіпті қамтамасыз етіп, келесі функцияларды атқарады: Реттеушілік функциясы – қоғамдағы қарым-қатынастарды, азаматтардың құқықтары мен міндеттерін реттейді. Заң адамдардың құқықтарын қорғап, олардың міндеттерін анықтайды. Қорғаушылық функциясы – заң азаматтардың құқықтары мен мүдделерін заңсыз әрекеттерден қорғауға, қылмыстық және әкімшілік құқықбұзушылықтардың алдын алуға бағытталған. Әлеуметтік функциясы – заң қоғамда тұрақтылық пен әділеттілікті қамтамасыз етеді. Ол халықтың игілігіне жұмыс істеп, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғайды. Экономикалық функциясы – заң елдегі экономикалық қатынастарды, меншік құқықтарын, келісім-шарттардың орындалуын реттеп, экономикалық тұрақтылықты қолдайды. Қазақстандағы заңнамалық жүйе. Қазақстан Республикасында заңдарды қабылдау, өзгерту және жою процедурасы заңнамалық жүйе арқылы жүзеге асырылады. Заңнамалық жүйенің негізін Конституция құрайды. Қазақстан Парламенті заң шығару орган ретінде заңдарды қабылдап, қажет жағдайда оларға өзгертулер енгізеді. Парламенттен өткен заңдар Президентке қол қоюға жіберіледі, және Президент қол қойғаннан кейін ғана заң күшіне енеді. Заңды бұзу және жауапкершілік. Заңды бұзу – бұл азаматтар немесе ұйымдардың заңда белгіленген талаптарды сақтамауы. Мұндай жағдайда заң бұзған адамдарға немесе ұйымдарға қатысты әртүрлі жауапкершілік шаралары қолданылады: Қылмыстық жауапкершілік – ауыр қылмыстар мен қоғамға қауіпті әрекеттер үшін қолданылады (мысалы, ұрлық, алаяқтық, зорлық-зомбылық). Әкімшілік жауапкершілік – кішігірім құқықбұзушылықтар үшін қолданылады (мысалы, жол ережелерін бұзу). Азаматтық-құқықтық жауапкершілік – мүліктік даулар мен азаматтық құқықбұзушылықтар үшін (мысалы, келісім-шарттардың орындалмауы).
Заң мемлекеттегі құқықтық тәртіпті қамтамасыз ететін ең маңызды құрал болып табылады. Ол адамдардың құқықтарын қорғап, олардың міндеттерін анықтайды, қоғамның тұрақтылығы мен әділеттілігін сақтайды.
Құқығын білу — әрбір азаматтың өз құқықтары мен міндеттерін, сондай-ақ заңдар мен нормативтік актілердің мазмұнын түсінуі. Құқықтарын білу жеке тұлғаның өз құқықтарын қорғауға, заңды түрде әрекет етуге, және құқықтық мемлекетке деген сенімін арттыруға мүмкіндік береді. Қазақстан Республикасында құқықты білу — азаматтардың құқықтық мәдениетін қалыптастырудың маңызды элементі. Неге құқықтарды білу маңызды?
Өз құқықтарын қорғау: Азаматтар өз құқықтары мен міндеттерін білген кезде, олар құқықтарын қорғауға, заңсыз әрекеттерге қарсы тұруға, және қажет жағдайда заңға жүгінуге дайын болады. Мемлекеттік органдармен қарым-қатынас: Құқықтарын білетін азаматтар мемлекеттік органдармен қарым-қатынас жасағанда, өз мүдделерін қорғауға және қажетті ақпаратты алуға қабілетті болады. Құқықтық сауаттылық: Құқықтық білім азаматтардың құқықтық сауаттылығын арттырады, бұл қоғамда құқықтық мәдениетті қалыптастырады. Әлеуметтік жауапкершілік: Заңды және құқықтарды білу азаматтарды әлеуметтік жауапкершілікке тәрбиелейді, яғни олар қоғамға, қоршаған ортаға, және басқа адамдарға қатысты құқықтарын құрметтеуге үйретеді. Құқықтарды қалай білуге болады? Заңдар мен нормативтік актілерді оқу: Қазақстан Республикасының Конституциясы, кодекстер (мысалы, Азаматтық кодекс, Қылмыстық кодекс), заңдар мен заңнамалық актілерді оқып, олардың мазмұнымен танысу. Құқықтық ақпараттық жүйелер: Қазақстанда құқықтық ақпараттық жүйелер, электронды кітапханалар мен порталдар (мысалы, ҚР нормативтік құқықтық актілерінің интернет-порталы) арқылы құқықтық ақпаратқа қол жеткізуге болады.Білім беру курстары: Құқықтық сауаттылықты арттыру үшін университеттер, колледждер, құқық қорғау ұйымдары мен қоғамдық бірлестіктер тарапынан ұйымдастырылатын құқықтық білім беру курстарына қатысу. Құқық қорғау ұйымдарына жүгіну: Құқықтық кеңес беру қызметтерін ұсынып отырған ұйымдардан, адвокаттардан немесе заңгерлерден консультация алу. Семинарлар мен конференциялар: Құқықтық мәселелерге арналған семинарларға, дөңгелек үстелдер мен конференцияларға қатысу, онда құқықтық мәселелер талқыланып, білімді арттыруға мүмкіндік береді. Қазақстан Республикасында азаматтардың құқықтары. Қазақстан Республикасының Конституциясында азаматтардың негізгі құқықтары мен бостандықтары анықталған. Оларға мыналар жатады: Азаматтық құқықтар: Әр азаматдың жеке тұлға ретінде құқықтары мен бостандықтары (мысалы, өмір сүру, жеке басының бостандығы, жеке өмірді қорғау). Саяси құқықтар: Сайлау құқығы, саяси партияларға мүше болу, өз пікірін білдіру құқықтары. Экономикалық құқықтар: Меншік құқығы, кәсіпкерлік қызметпен айналысу, экономикалық ресурстарға қол жеткізу. Әлеуметтік құқықтар: Білім алу, медициналық көмек, еңбек ету құқықтары. Мәдени құқықтар: Өз мәдениетін, тілін, дәстүрін сақтау және дамыту құқықтары. Құқықтарын білу — әр азаматтың құқықтық сауаттылығын арттыру, құқықтық мемлекет принциптерін сақтау, және азаматтық қоғамның белсенді мүшесі болуға мүмкіндік береді. Құқықтық білім алу мен құқықтарын қорғау құқықтық қатынастардағы құқық бұзушылықтарды болдырмауға және заңды түрде әрекет етуге ықпал етеді.
Заңгерлік кеңес — заңгердің немесе адвокаттың заңдық мәселелер бойынша консультация беруі. Заңгерлік кеңес азаматтарға, ұйымдарға немесе мемлекеттік органдарға құқықтық мәселелерді шешуге, құқықтарын қорғауға, заңдарды түсінуге және құқықтық құжаттарды дайындауға көмектеседі. Заңгерлік кеңес алу заңгерлер мен адвокаттар тарапынан көрсетілетін қызметтердің бір түрі болып табылады. Заңгерлік кеңестің түрлері
Жеке заңгерлік кеңес: Заңгер немесе адвокат клиентпен жеке кездесіп, оның құқықтық мәселелеріне қатысты нақты кеңестер береді. Бұл түрі заңгермен тікелей қарым-қатынас жасауды талап етеді. Телефон немесе онлайн консультация: Заңгерлік кеңес телефон арқылы немесе интернет арқылы (видеоконференция, чат, электрондық пошта) берілуі мүмкін. Бұл әдіс клиенттерге ыңғайлы әрі жылдам қолжетімді қызмет алуға мүмкіндік береді. Жалпы заңгерлік консультация: Заңгерлер мен адвокаттар құқықтық тақырыптар бойынша семинарлар, дөңгелек үстелдер мен конференциялар өткізеді. Мұнда азаматтар құқықтық мәселелер бойынша ақпарат ала алады. Заңгерлік кеңестің мақсаттары. Құқықтық мәселелерді шешу: Клиенттің құқықтық мәселелерін түсініп, оларды шешу жолдарын анықтау. Заңдарды түсіндіру: Заңгер клиентке құқықтық нормаларды, заңдарды және құқықтық актілерді түсіндіреді. Құқықтарын қорғау: Заңгерлік кеңес алу арқылы азаматтар мен ұйымдар өз құқықтарын қорғауға, құқық бұзушылықтарға қарсы әрекет етуге мүмкіндік алады. Құжаттарды дайындау: Заңгер клиенттің қажеттілігіне қарай құқықтық құжаттарды (келісім-шарттар, арыздар, өтініштер) дайындауға көмектеседі. Заңгерлік кеңес алу кезінде ескерілетін жайттар. Мамандық: Заңгерлік кеңес алғанда, маманның біліктілігі мен тәжірибесіне назар аудару қажет. Әр салада (мысалы, азаматтық құқық, қылмыстық құқық, еңбек құқығы) өз мамандары болады. Конфиденциалдық: Заңгерлік кеңес барысында клиенттің жеке және құқықтық мәліметтері құпия болып қалуы тиіс. Заңгер мен клиент арасындағы байланыс құпиялылыққа негізделеді. Төлем: Заңгерлік кеңес үшін төлем шарттары әртүрлі болуы мүмкін. Кейбір заңгерлер алғашқы консультацияны тегін ұсынса, басқалары қызмет көрсету үшін ақы алады. Төлем көлемі мен шарттары туралы алдын ала келісу маңызды. Мақсатты анықтау: Заңгерлік кеңес алмас бұрын, клиенттің мәселесі мен қажеттілігін анықтау қажет. Бұл заңгерге клиенттің мүдделерін қорғауда тиімді көмек көрсетуге көмектеседі.
Заңгерлік кеңес азаматтар мен ұйымдарға құқықтық мәселелерді шешуге, құқықтарын қорғауға, заңдарды түсінуге және құқықтық құжаттарды дайындауға көмектесетін маңызды құрал. Құқықтық білім мен заңгерлік кеңес алу әрбір азамат үшін құқықтық сауаттылықты арттырудың тиімді жолы болып табылады.