Аудан бойынша 64 жалпы білім беру ұйымдарында 2024 жылдың 30 мамыр күні “Қазақстан балалары-жазды қуанышқа толтырайық!” тақырыбында мектеп жанындағы жазғы лагердің ашылу салтанаты болып өтті. 2024 жылдың 27 мамыр мен 28 маусым аралығында аралығында 1-4 сынып оқушылары үшін, 64 жалпы орта мектепте, жалпы 13188 оқушы мектеп жанындағы лагерлерде демалдырылады. Асханасы талапқай сай 30 мектепте ата – аналар мен демеушілердің есебінен бір мезгіл тамақ ұйымдастырылып 5000 қамтылады.
Мектеп жанындағы күндік лагерлердің негізгі мақсаты: Лагерге келген әрбір оқушыны алдымен жақсылыққа, адамгершілікке, ұйымшылдыққа тәрбиелей отырып, оқушылардың жазғы демалыс уақытын тиімді пайдалана білуге үйрету. Балалардың жаз мезгіліндегі демалысын, тиімді әрі мағыналы өткізуге жағдайлар жасау, қауіпсіздік ережелерін үйрете отырып салауатты өмір салтын қалыптастыру, шығармашылық қабілеттерін дамыту әрі Отансүйгіштік – патриоттық сезімін арттыру. Мектеп жанындағы күндік лагерлердің негізгі міндеттері: Оқушыларда қарым-қатынас дағдысы мен толеранттылықты қалыптастыру; Оқушыларды шығармашылық әрекет түрлеріне тарту, шығармашылық ойлауды дамыту; Мектеп пен отбасы арасындағы байланысты дамыту және нығайту;
Баланың бүгінгі ісі – ертеңгі күнінің жемісі. Сол себепті жасы кіші бауыр, қарындастарымыздың немен айналысатындығы бізді әрдайым қызықтыруы тиіс. Жазғы демалысының қызықты өтуіне жағдай жасап, мүмкіндігінше лагерьге жіберген жөн. Естеріңізде болса, осыған дейін лагерьдің оқушыларға тигізер зияны туралы айтқанбыз. Кезекті материалымызда керісінше оның пайдалы тұстарын талдауды жөн көрдік. Үйде «әй дейтін әже, қой дейтін қожа» болса да, үнемі еркелеп жүреміз. Бір жерге жұмсаса тіл алмай, ойын ойнап кететін әдетіміз де жоқ емес. Ал лагерьдегі жағдай басқа. Ол жердегі тәлімгерлер барлық балаға бірдей қарайды. Мұнымен қатар, ереже де ортақ. Бала лагерьге бара салысымен, ең алдымен, өз киімдерін өзі реттеп, жауапкершіліктің арта түскендігін сезеді. Екіншіден, жаңа ортаға сіңіседі. Көп балалы отбасында өскен бала өзгелермен тез тіл табысады. Өкінішке орай, көп балалы отбасылар аз. Оның үстіне ата-аналар жұмысбасты болып, балаларымен аз сөйлеседі. Ал лагерьге барған бала қоғамдағы адамдардың түрлі мінезді екенін көреді. Ортасына сай өзі де икемделе бастайды. Үшіншіден, көп лагерь қаланың сыртында, таулы аймақта орналасатындықтан, денсаулығының жақсаруына әсер етеді. Бассейнге түсіп, өсімдіктердің жаңа түрлерімен танысады. Мұнымен қатар, тау басына шығу мүмкіндігіне ие болады. Физикалық белсенділік. Лагерьде барлығы уақытымен белгіленіп тұрады. Ешкім де күн тәртібінен қашып құтыла алмайды. Әдетте күн тәртібінің ішінде спорттық жаттығуларды орындайтын мезгіл болады. Жан-жақтылыққа үйренеді. Концерттік бағдарламалар ұйымдастырылып, ойындар ойнатылады. Қойылым мен мұражайға алып барады. Топ арасындағы сайыстардың арқасында білімін шыңдайды. Мектеп қабырғасында оқитын бала еліктегіш келетіндіктен, құрдастарынан көргенін істейді. Егер барған ортасы жақсы болса, оның өзгелерден үйренері көп болады.
Оқу жылын аяқтаған балалар енді жазғы демалысты тиімді өткізудің қамына кірісті. Қуаныш пен шаттыққа толы ұмытылмас естеліктер қалдыратын жазғы лагерь оқушылар үшін таптырмас мүмкіндік. Ал, жазғы демалыс лагерьлеріне тегін бару мүмкіндігін әлеуметтік аз қамтылған отбасы балаларының 61%-ы, ерекше білім қажеттілігіне мұқтаж балалардың 64%-ы, түрлі салада жетістікке жеткен оқушылардың 78% және девиантты тәрбиедегі балалардың 82%-ы алады. Сонымен қатар тегін демалу құқығы:
атаулы әлеуметтік көмек алуға құқығы бар отбасылардан шыққан балаларға;
жан басына шаққандағы табысы ең төменгі күнкөріс деңгейі төмен отбасылардан шыққан балаларға; жетім балаларға, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға; төтенше жағдайлар салдарынан шұғыл жәрдемді талап ететін отбасылардан шыққан балаларға; мектептің қамқоршылық кеңесі анықтайтын өзге де санаттағы білім алушылар мен тәрбиеленушілерге беріледі Бұл жолдамаға ие болу үшін аталған санаттағылар білім беру ұйымының атына өтініш жазуы керек. Қажетті құжаттар тізімін сол мекемеден білуге болады. «Балалардың жазғы демалысын ұйымдастыру әрі жолдама беру жергілікті атқарушы органдар құзыретінде және олардың қаражатына байланысты үлестіріледі. Жазда 11 мыңнан астам мектеп жанындағы әрі қала сыртындағы сауықтыру лагері жұмыс істейді. Биыл өткен жылмен салыстырғанда 500 мыңға артық бала лагерьде демалады. Ал жазғы сауықтыру демалысымен қамтылатын балалардың жалпы саны 2 млн 300 мыңнан асады», дейді Элина Паули. Республика бойынша 18 жоғары білім ұйымы 1306 балаға әр түрлі бағытта лагерьлер ұйымдастырады. 7 лагерь мен 2 жатын орны жоғарғы білім ұйымдары есебінен, 8 лагерь ата-аналардың қаражатынан және 1 лагерь кәсіподақ атынан болмақ.
Егер балаңыз жан-жағымен тез тіл табысып кете алатын болса, онда оның лагерьдегі әр күні қызықты өтпек. Әдетте лагерьге әр түрлі қалалардан, әр нәрсеге қабілетті балалар келеді. Олар өз тәжірибелерімен бөлісіп қана қоймай, балаңызбен әңгімелесіп, оның кез келген адаммен сөйлесу қабілетін дамытуына көмектеседі. Жазғы лагерь – бұл тек демалатын жер емес. Лагерь – әр түрлі жарыстарға қатысып, баланың ашылмай жүрген талантын, белгілі бір қабілетін ашатын орын. Жарыстардан бөлек онда балалар өздері концерттік қойылымдар ұйымдастырып, спорттық ойындар ойнайды. Онымен қоса жазғы сауықтыру лагерьлерінде балалар топпен жұмыс істеуге, көпшіліктің ортасында өзін көрсетуге бейімделеді.
Лагерьде бала өзін еркін сезінеді. Түрлі ойындар, хормен ән айту, кешке би кеші – әрине, мұның бәрі жақсы. Бірақ лагерь баланың тәуелсіз болып жүретін жері. Себебі лагерьде бала ата-анасының қадағалауынсыз қалып, кішігірім шешімдерді өзі қабылдап, жеке жүріп дағдыланады. Демалыс орнында қыздардың шашын тарауға көмектесетін, ұлдардың заттары шашылып жатса жинап қоятын аналары болмайды. Міне, осындай ұсақ-түйек істерді балалар өздері істеп, ересектерше жүруге дағдыланады. Басында мұндай сәттер балаларға ұнамауы мүмкін. Алайда уақыт өте келе мұндай жағдайдың өздеріне пайдасы болады. Ата-аналарға да балаларының есейіп, өз істеріне жауап беруге үйренгені тиімді. Лагерьдің тағы бір пайдасы – таза ауасы. Әдетте жазғы лагерьлер тауда, табиғат аясында орналасқан. Сабақтардың, іс-шаралардың табиғат аясында өтуі мектепте ең жетіспейтін нәрсе еді. Таудың ауасымен тыныстап, ағын судың жанында ойнау бала денсаулығына, иммунитетіне, шымыр болуына көп көмектеседі.
Бірақ бұл жағдайлардың барлығы кейбір балалар үшін қолайсыз болуы мүмкін. Мектепте күні бойы өтетін сабақтардан шаршаған кейбір оқушылар демалысты өз үйлерінде ешқандай режимсіз өткізгілері келеді. Лагерьдегі нақты жоспар бойынша өтетін күндер мұндай балаларға ұнамасы анық. Тағы айта кететін дүние лагерьде баланың өз үйіндегідей жеке бөлмесі болмайды. Жалпы бөлмеден бөлек лагерьдегі барлық орындар топқа, көпшілікке арналған. Бір бөлмеде ұйықтау, бірге тамақтану, ортақ душ – кейбір балаларға ыңғайсыздық тудыруы мүмкін. Алайда лагерьдің бар қызығы сол ортақ болуында емес пе?
Ата-аналар назарына: Балаңызды жазғы лагерьге жаздырмас бұрын алдымен балаңызбен ақылдасыңыз. Оның қандай демалыс орнына барғысы келетінін сұрауыңыз балаңыздың отбасындағы өз орнын сезінуіне себеп болады.
Лагерьді таңдамас бұрын өзге ата-аналардың пікіріне құлақ түріңіз. Өзіңізге ұнаған лагерь туралы интернетте жазылған комментарийлерді оқуды ұмытпаңыз. Алдын-ала балаңыздың лагерьге баратын уақытын айқындап алыңыз. Мектептегі сабақтардың, қосымша шаралардың бітуін күтіңіз.
Балаңызбен лагерь туралы сөйлесіп, ішкі ережелерін түсіндіріңіз. Лагерьдегі әр күн таңғы жаттығудан, түскі демалу уақытынан, кешкі би кешінен тұратынын айтыңыз. Балаңызды жазғы сауықтыру лагеріне жіберуге қорықпаңыз. Қайта балаңыздың лагерьден кейінгі демалып, жақсы жағынан өзгеріп келген сәтін елестетіңіз.
