Мемлекет басшысы халықтың құқықтық сауаттылығын арттыру мақсатында алғаш рет «Заң және тәртіп» апталығын жариялады. Ел аумағында апталық аясында бірқатар іс шаралар өткізілуде. Осы орайда аудан әкімдігінің мәжіліс залында «Заң мен тәртіп – біздің ұстаным!» бірыңғай адалдық сағаты өтті. Адалдық сағатының мақсаты – ұжымда құқықтық мәдениетті нығайту, әдеп пен заңды құрметтеу, жауапкершілікті сезіну мәдениетін қалыптастыру, сыбайлас жемқорлықтың теріс салдарларын түсіндіру болып табылады. Жиын барысында аудан әкімі аппаратының басшысы Амалбек Өміртай апталықтың маңыздылығына тоқталып, қызметтік тәртіп пен этикалық нормаларды сақтау, сыбайлас жемқорлықтың алдын-алу және болдырмау мақсатында түсіндірме жұмыстарын жүргізді.
«Қоғам дамыған сайын мемлекет пен азаматтар арасындағы қарым-қатынастың сипаты күрделене түседі. Демократиялық, құқықтық мемлекет құру жолында елдің құқықтық сауаттылығы маңызды рөл атқарады. Құқықтық сауаттылық – азаматтың заңдарды білуі, өз құқықтары мен міндеттерін түсінуі және оларды дұрыс қолдана алуы. Бұл – тек жеке тұлғаның мүддесін қорғау құралы ғана емес, сонымен бірге қоғамдық тәртіпті, әділдік пен заңдылықты қамтамасыз ететін маңызды фактор. Құқықтық сауаттылықтың маңызы. Құқықтық сауатты азамат – өз құқығын қорғай алатын, заңсыз әрекеттерден бойын аулақ ұстайтын, қоғамға пайдалы тұлға. Егер ел азаматтары заңдарды білмесе, өз құқықтары мен міндеттерін дұрыс ажырата алмаса, олар алдау-арбауға, заңсыздыққа, жемқорлыққа немесе түрлі құқық бұзушылықтарға оңай ұшырауы мүмкін. Құқықтық сауаттылықтың маңызын бірнеше аспектіден байқауға болады: Қоғамдық тұрақтылықты сақтау. Заңды білетін азаматтар қоғамдық тәртіп пен әділеттіліктің сақталуына атсалысады. Олар заңсыздыққа жол бермейді және құқық бұзушылыққа қарсы тұрады. Азаматтардың құқығын қорғау. Құқығын білетін адам түрлі даулы мәселелерде өз мүддесін қорғай алады. Сотта, мемлекеттік органдарда немесе жеке қатынастарда заңды дұрыс қолдана білу – заманауи қоғам талабы. Экономикалық дамуға ықпал ету. Құқықтық сауаттылық кәсіпкерлік саласында да маңызды. Кәсіпкерлер келісімшарттар жасау кезінде заң талаптарын білгені жөн. Бұл бизнес үшін сенімділік пен қауіпсіздікті арттырады. Құқықтық сауаттылықты арттыру жолдары. Елде құқықтық сауаттылықты арттыру – мемлекеттік органдар мен азаматтық қоғамның ортақ міндеті. Бұл бағытта атқарылатын жұмыстар көп және әр салада жүргізілуі тиіс: Білім беру жүйесі арқылы. Мектептерде «Құқық негіздері» пәні оқытылады. Бұл пәннің мазмұнын заманауи талапқа сай жетілдіру маңызды. Жоғары оқу орындарында да заңға қатысты пәндерді оқыту ауқымын кеңейткен жөн. Жаппай ақпараттандыру. БАҚ-та құқықтық тақырыптағы бағдарламалар, мақалалар, әлеуметтік роликтер жиі көрсетілуі керек. Қарапайым, түсінікті тілмен халыққа заң талаптары түсіндірілсе, нәтиже әлдеқайда жоғары болады. Тегін заң көмегі. Мемлекет тегін құқықтық көмек көрсету жүйесін дамытып келеді. Әсіресе, әлеуметтік әлсіз топтарға (аз қамтамасыз етілгендер, мүмкіндігі шектеулі жандар, зейнеткерлер) тегін кеңес беру маңызды. Интернет ресурстарын пайдалану. Қазіргі заманда көптеген заңнамалық актілер интернетте ашық қолжетімді. Мемлекеттік порталдар, электрондық үкімет қызметтері халыққа ыңғайлы болу үшін үнемі жетілдіріліп отыруы тиіс. Құқықтық мәдениетті қалыптастыру. Құқықтық сауаттылық тек заңды білу ғана емес, сонымен бірге құқықтық мәдениетті қалыптастырумен тығыз байланысты. Құқықтық мәдениет – заңға құрметпен қарау, құқықтарды пайдалана отырып, басқа азаматтардың да құқықтарына нұқсан келтірмеу деген сөз. Әр азамат заңды бұзбай, өз құқығын талап етіп қана қоймай, міндеттерін де адал орындауы қажет. Қоғамда әділдік орнау үшін әрбір адам заңды сыйлау мәдениетіне тәрбиеленуі керек. Бұл – отбасыдан басталатын, мектепте жалғасатын, бүкіл өмір бойы қалыптасатын үдеріс. Құқықтық сауаттылық – ел дамуының кепілі. Заңды білетін, құқықтарын қорғай алатын, заңды сыйлайтын халық – мықты мемлекеттің негізі. Сондықтан құқықтық білім беру ісін дамыту, халыққа заңдарды түсіндіру, құқықтық мәдениетті қалыптастыру – мемлекетіміздің басым бағыттарының бірі болып қала береді. Құқықтық сауатты қоғам – әділетті қоғам. Ал әділетті қоғам – еркін, тәуелсіз, өркениетті елдің белгісі.
Қоғам өмірі заң мен тәртіпке негізделеді. Мемлекет пен азаматтардың арасындағы қарым-қатынас, адамдардың өзара сыйластығы, әділдік пен тұрақтылық – бәрі осы екі ұғыммен тығыз байланысты. Заң – елдегі ең жоғарғы күшке ие ереже болса, тәртіп – сол заңдардың дұрыс орындалуының кепілі. Қай заманда да қоғамның дамуы мен тыныштығы заң мен тәртіпке тікелей тәуелді болған. Заң – мемлекеттің жоғарғы заң шығарушы органы қабылдайтын, барша азамат орындауға міндетті нормативтік актілердің жиынтығы. Ол адамдардың құқықтары мен міндеттерін белгілейді, қоғамдағы қатынастарды реттейді, әділдік пен теңдікті қамтамасыз етеді. Заңдарсыз қоғам бейберекет, ретсіз болар еді. Адамдар өз бетімен әрекет етіп, әлсіздер қорғансыз күйге түсер еді. Сондықтан заң – қоғамдағы әділеттілік пен тұрақтылықтың тірегі. Тәртіп – заң талаптарының орындалуы, қоғамда белгіленген ережелерді сақтау. Заң қаншалықты мінсіз жазылғанымен, оны орындамайтын адамдар бар жерде тәртіпсіздік туындайды. Тәртіп сақталса ғана қоғамда тыныштық, әділдік пен сенім болады. Мысалы, жол ережесін сақтау – тек жүргізушінің қауіпсіздігі емес, бүкіл қоғамның қауіпсіздігі. Сол секілді жұмыс орнындағы, қоғамдық орындардағы тәртіп те – ортақ әдеп пен сыйластықтың көрінісі. Заң мен тәртіпті бөле қарау мүмкін емес. Егер заң болса, оны орындау үшін тәртіп те қажет. Ал тәртіп сақталмаса, заңның қағаз жүзінде қалатыны анық. Қоғамда заң үстемдік етуі үшін әрбір азаматтың құқықтық сауаттылығы жоғары болуы керек. Заңды білген адам ғана өз құқығын қорғай алады және басқа адамның құқығын бұзбайды. Сонымен қатар, заңды сыйлау – тәртіптілікке бастар жол. Заң мен тәртіпті сақтау – тек құқық қорғау органдарының ғана емес, әрбір азаматтың міндеті. Әркім өзінен бастауы керек: Отбасында – ата-ана балаларын заңға құрметпен қарауға тәрбиелеуі тиіс. Мектепте – оқушылар құқықтары мен міндеттерін білуі, мектеп тәртібіне бағынуы қажет. Қоғамда – азаматтар қоғамдық орындарда тәртіп сақтауы, заңсыз әрекеттерге жол бермеуі шарт. Құқық қорғау органдары – заңды орындататын күш. Олардың міндеті – заң бұзушыларды жауапкершілікке тарту, азаматтардың құқығын қорғау, қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету. Дегенмен, ең үлкен бақылаушы – адамның өз ар-ұяты мен ішкі мәдениеті. Заң мен тәртіп сақталмаса, қоғамда хаос орын алады. Қылмыс көбейеді, адамдардың бір-біріне деген сенімі жоғалады, мемлекет әлсірейді. Заң үстедік құруы керек» – деді аудан аппарат басшысы Амалбек Өміртай
