Төлеби ауданында «Заң керуені» акциясы өтті

Облыс прокурорымен бекітілген кестеге сәйкес облыс көлемінде «Заң керуені» акциясы өтуде. Бұл акцияны өткізу барысында халықпен қарым қатынасты нығайту мақсатында облыс прокурорының өкімімен арнайы ведомствоаралық жұмыс тобы құрылып, бұл топ облысымыздың барлық аудандарында тиісті жұмыстарын жүргізуде. Бүгін осындай акция Төлеби ауданында өз жалғасын табуда. Акцияның мақсаты – халыққа жедел құқықтық көмек көрсету, құқықтық мәдениет деңгейін көтеру, қолданыстағы және қабылданған заңдарды түсіндіру, қауіпсіздік пен құқықтық тəртіпті нығайту үшін азаматтық қоғам мен құқық қорғау органдарының күш-жігерін біріктіру. Аталмыш акция бүгін Төлеби ауданының орталығы Ленгір қаласының мәдениет үйінде де өткізілді. Іс-шараға Түркістан облысы прокурорының орынбасары Саян Шаймұратұлы Келдібеков, аудандық сот, маслихат депутаттары, жергілікті атқарушы (аудан әкімдігіне қарасты барлық бөлім басшылары), уәкілетті (салық, мемлекеттік сот орындаушы, білім бөлімі) және құқық қорғау (прокуратура, ҰҚК, полиция, төтенше жағдайлар басқармасы) органдарының бірінші басшылары, «Аманат» партиясының атқарушы хатшысы, кәсіпкерлер палатасының директоры қатысып, мазалап жүрген сұрақтарға жауап берілді. Сонымен қатар, облыс прокурорының орынбасары Саян Келдібеков тұрғындармен жеке қабылдау жүргізіп, бірқатар азаматтар әр саланың жауапты мамандарының көмегін алды.
Құқықтық көмек көрсету – бұл азаматтарға немесе заңды тұлғаларға олардың құқықтарын қорғауға, заңды мүдделерін қамтамасыз етуге арналған кәсіби заңгерлік қызметтер. Құқықтық көмек көрсету келесі қызметтерді қамтуы мүмкін: Заң кеңесі – азаматтарға немесе ұйымдарға олардың құқықтары мен міндеттері, заңнамалық нормалар мен құқықтық шешімдер туралы ақпарат беру. Құқықтық құжаттарды дайындау – келісімшарттар, өтініштер, арыздар, шағымдар және т.б. құжаттарды дұрыс ресімдеуге көмектесу. Сотта өкілдік ету – адвокаттардың немесе заңгерлердің сотта азаматтардың немесе ұйымдардың мүдделерін қорғау. Медиация және келіссөздер – дауларды соттан тыс реттеу үшін делдалдық қызметтер көрсету. Құқықтық сауаттылықты арттыру – азаматтардың заңдарды түсінуін және құқықтарын дұрыс қолдануын қамтамасыз ету үшін тренингтер, семинарлар, ақпараттық материалдар ұйымдастыру. Құқықтық көмекті адвокаттар, заңгерлер және құқықтық мекемелер көрсетеді. Кейбір жағдайда мемлекет тегін құқықтық көмек ұсынады, әсіресе әлеуметтік жағынан осал топтар үшін.
Халықтың құқықтық мәдениетін көтеру – бұл азаматтардың заңдарды білуін, өз құқықтары мен міндеттерін дұрыс түсінуін және заңға құрметпен қарауын қалыптастыруға бағытталған іс-шаралар жүйесі. Құқықтық мәдениетті арттыру қоғамда құқықтық тәртіп пен әділеттілікті қамтамасыз етуге көмектеседі және азаматтардың заң аясында әрекет етуіне ықпал етеді. Құқықтық мәдениетті көтеру келесі шараларды қамтуы мүмкін: Құқықтық білім беру – мектептерде, колледждерде, университеттерде заң негіздерін оқыту арқылы құқықтық сауаттылықты арттыру. Бұл шара жас ұрпақты заңдарды сақтауға және оларды құрметтеуге үйретеді. Құқықтық насихат және ақпараттық кампаниялар – БАҚ арқылы, сондай-ақ әлеуметтік желілерде құқықтық білім беру мақсатында ақпарат тарату. Мұнда заң өзгерістері, азаматтардың құқықтары туралы ақпарат, құқықтық мәселелер бойынша түсіндірмелер берілуі мүмкін. Қоғамдық қабылдау және тегін құқықтық кеңес беру – халықтың құқықтық мәселелерін шешу үшін тегін кеңес беретін құқықтық орталықтар немесе қоғамдық қабылдаулар ашу. Жастармен жұмыс – жастарға арналған құқықтық тренингтер, семинарлар мен кездесулер ұйымдастыру. Жастардың құқықтық сауатын арттыру арқылы олардың қоғамдағы рөлін белсендіру. Құқықтық мәдениетті насихаттайтын іс-шаралар – құқықтық сауаттылықты қалыптастыру үшін фестивальдер, форумдар, конкурстар өткізу. Медиация және сотқа дейінгі шешімдер – дауларды заң аясында бейбіт жолмен шешудің маңыздылығын түсіндіру. Бұл қоғамдағы қақтығыстарды азайтуға ықпал етеді. Құқықтық мәдениетті көтеру жалпы қоғамға оң әсер етіп, азаматтардың құқықтық жүйеге сенімін арттырады және қоғамда құқыққа сай әрекет ету дағдыларын қалыптастырады.
Қоғамдық тәртіп – бұл қоғамдық орындарда жалпыға ортақ ережелер мен нормаларды сақтау арқылы қоғамдық тыныштық пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету жағдайы. Қоғамдық тәртіптің сақталуы азаматтардың тыныш және қауіпсіз өмір сүруін, қоғамда тұрақтылық пен үйлесімділікті сақтауға мүмкіндік береді. Қоғамдық тәртіп келесі элементтерді қамтиды: Қоғамдық орындардағы тәртіп ережелері – саябақтар, көшелер, қоғамдық көлік, мәдени және спорттық нысандар секілді қоғамдық орындарда жүріс-тұрыс нормалары. Мысалы, қоғамдық орындарда шуламау, қоқыс тастамау, басқа азаматтардың құқығын құрметтеу. Қауіпсіздік пен құқықтық тәртіпті қамтамасыз ету – полиция, қоғамдық тәртіп сақшылары мен құқық қорғау органдарының азаматтардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуі және қылмыстың алдын алу үшін жұмыс істеуі. Қоғамдық мораль мен этика – азаматтардың бір-біріне құрметпен қарауы, бір-бірінің құқығын, мүдделерін және ар-намысын сыйлауы. Бұл өзара түсіністік пен сыйластықты арттырады. Қоғамдық шараларға қатысу тәртібі – митингтер, жиналыстар, мерекелік шаралар кезіндегі тәртіп ережелері, бұл шаралар барысында қоғамдық тыныштық пен қауіпсіздікті сақтау. Жол қозғалысы тәртібі – жол қозғалысы ережелерін сақтау арқылы көшелерде қауіпсіздікті қамтамасыз ету. Бұл көлік жүргізушілері мен жаяу жүргіншілер үшін ортақ қауіпсіздік шарасы болып табылады. Экологиялық тәртіп – қоршаған ортаны қорғау және табиғи ресурстарды сақтау арқылы экологиялық тәртіпті қамтамасыз ету. Бұл тәртіп азаматтардың таза және қауіпсіз ортада өмір сүруіне мүмкіндік береді. Қоғамдық тәртіптің сақталуы заң арқылы реттеледі және оны бұзғандарға заңды жауапкершілік қарастырылады. Қоғамдық тәртіпті сақтау қоғамның дамуы мен азаматтардың құқықтарын қорғау үшін маңызды болып табылады.
Азаматтық қоғам – бұл мемлекеттің тікелей араласуынсыз, азаматтардың ерікті түрде құратын және өзара әрекет ететін әлеуметтік институттар, ұйымдар мен қауымдастықтар жиынтығы. Азаматтық қоғам азаматтардың өз мүдделерін, құқықтарын және бостандықтарын қорғау мақсатында еркін түрде ұйымдасуын және өз пікірлерін білдіруін қамтамасыз етеді. Бұл қоғамның демократиялық дамуы мен тұрақтылығы үшін маңызды рөл атқарады. Азаматтық қоғам келесі негізгі элементтерден тұрады: Қоғамдық ұйымдар мен қауымдастықтар – азаматтардың ортақ мүдделерін жүзеге асыру үшін құрылған коммерциялық емес ұйымдар, қайырымдылық қорлар, мәдени және спорттық бірлестіктер, жастар ұйымдары, кәсіподақтар және басқа да топтар. Олар әлеуметтік мәселелерді шешуге, қоғамды дамытуға бағытталған. Бұқаралық ақпарат құралдары (БАҚ) – азаматтық қоғамның бір бөлігі болып табылатын БАҚ ақпарат тарату, қоғамдағы мәселелерді жариялау және қоғамдық пікірді қалыптастыруда маңызды рөл атқарады. Қоғамдық пікір және белсенділік – азаматтар өз пікірін білдіру, жиналыстарға қатысу, петициялар жасау, наразылық акцияларын ұйымдастыру сияқты шаралар арқылы қоғамға әсер ете алады. Еріктілер қозғалысы – азаматтардың ерікті түрде өз уақытын және күш-жігерін қоғамға пайдалы іс-шараларға жұмсауы. Бұл табиғи апаттардан зардап шеккендерге көмек көрсету, әлеуметтік көмек көрсету, мәдениет және спортты қолдау сияқты жұмыстарды қамтиды. Саяси партиялар және қозғалыстар – азаматтардың саяси құқықтарын жүзеге асыруға арналған ұйымдар. Олар арқылы халықтың мүддесін қорғайтын, елдің саяси бағыттарын анықтауға әсер ететін құрылымдар қалыптасады. Құқық қорғау және адвокация ұйымдары – адам құқықтарын қорғау, заңдылық пен әділдікке қол жеткізу үшін жұмыс істейтін ұйымдар. Олар азаматтардың заңды құқықтарын қорғайды, заңдарды сақтауды қадағалайды және заңнаманы жетілдіруде белсенді рөл атқарады. Ғылыми және білім беру мекемелері – азаматтардың құқықтық, саяси және әлеуметтік сауаттылығын арттыру арқылы азаматтық қоғамды дамытуға ықпал ететін институттар. Азаматтық қоғамның негізгі ерекшелігі – оның мемлекеттен тәуелсіз болуы. Ол азаматтардың белсенді қатысуымен қалыптасады және қоғамның әлеуметтік, экономикалық және саяси өмірінің әртүрлі салаларына оң ықпал етеді. Азаматтық қоғам демократияның дамуына, құқықтық мемлекеттің нығаюына және әлеуметтік әділеттілікті қамтамасыз етуге көмектеседі.
Азаматтардың өз құқықтарын білуі – қоғамдағы әрбір адамның құқықтық сауаттылығын арттыру арқылы өз құқықтарын, бостандықтарын және міндеттерін дұрыс түсінуі. Құқықтық сауаттылық азаматтарға өмірдің түрлі салаларында заңды түрде әрекет етуге және өз құқықтарын қорғауға мүмкіндік береді. Азаматтардың өз құқықтарын білуі келесі маңызды артықшылықтарды береді: Өз құқықтарын қорғау мүмкіндігі – заңдарды білетін азамат өзіне тиесілі құқықтарды бұзуға жол бермейді және оны қорғау үшін қажетті шаралар қабылдай алады. Мысалы, жұмыс орнында, сотта, денсаулық сақтау немесе білім беру салаларында әділеттілікті талап ете алады. Әлеуметтік теңдікті қамтамасыз ету – азаматтардың құқықтық сауаттылығы әлеуметтік әділеттілікті сақтауға көмектеседі. Бұл әсіресе әлеуметтік әлсіз топтардың, мысалы, мүмкіндігі шектеулі адамдардың, әйелдердің және балалардың құқықтарын қорғау үшін маңызды. Заң бұзушылықтардың алдын алу – өз құқықтары мен міндеттерін білетін азаматтар заңдарды бұзбауға, жауапкершілігін түсінуге бейім болады. Бұл қоғамда құқықтық тәртіп пен тәртіпті сақтауға ықпал етеді. Құқықтық қорғанысқа жүгіну – азаматтар заң бұзушылыққа тап болған жағдайда қайда және қалай жүгіну керектігін біледі. Бұл сотқа арыздану, адвокат көмегіне жүгіну, құқық қорғау органдарына хабарласу сияқты әрекеттерді қамтиды. Құқықтық сауаттылық арқылы жеке даму – құқықтарды білу азаматтарға өзін-өзі дамытуға және заңды мүмкіндіктерді пайдалануға мүмкіндік береді. Мысалы, білім алу, жұмысқа орналасу, кәсіпкерлікпен айналысу сияқты құқықтарын жүзеге асыруда заңды қолдауды білу маңызды. Қоғамның дамуына үлес қосу – құқықтық сауатты азаматтар әділетті қоғам құруға, құқық бұзушылықтарға қарсы тұруға, әлеуметтік және саяси шешімдерге белсенді қатысуға ынталы болады. Азаматтардың өз құқықтарын білуін арттыру үшін мемлекет пен қоғамдық ұйымдар құқықтық ақпараттық кампаниялар, білім беру бағдарламалары, тегін құқықтық кеңес беру орталықтары және құқықтық көмек көрсетуді ұйымдастыруы қажет. Құқықтық сауаттылықты арттыру жеке тұлғалардың да, қоғамның да жалпы әл-ауқатын жақсартады және заңға сүйенген қоғам қалыптастыруға мүмкіндік береді.