Жетісай аудандық сотында борышкерлерді ел аумағынан шығуын шектеуді уақытша тоқтата тұру бойынша дөңгелек үстел өтті

Жетісай аудандық сотында борышкерлерді ел аумағынан шығуын шектеуді уақытша тоқтата тұру бойынша сот орындаушысының қаулысын санкциялау мәселелеріне қатысты дөңгелек үстел өткізілді. Жиынға Жетісай ауданаралық сот актілерін орындау жөніндегі аумақтық бөлімінің сот орындаушылары мен жеке сот орындаушылар қатысты. Іс-шараға төрағалық етуші аудандық соттың төрағасы Е.А.Қожамқұлов жиынды ашып, борышкер болып табылатын жеке тұлғаның Қазақстан Республикасынан шығуын уақытша шектеу және уақытша шектеуді тоқтата тұру мәселелері бойынша сотпен санкцияланған сот орындаушысының қаулыларына тоқталды. Қазақстан Республикасының атқарушылық iс жүргiзу және сот орындаушыларының мәртебесi туралы заңына сәйкес, борышкер болып табылатын жеке тұлғаның ел аумағынан шығуын уақытша шектеу Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде емдеу жүргізу қажет болған жағдайларда, сот орындаушысының қаулысын сот Қазақстан Республикасының азаматтық іс жүргізу заңнамасында белгіленген тәртіппен санкциялайтынын айты келе, қаулыда тоқтата тұрудың мерзімдері көрсетілуі және шетелде емделуді растайтын құжаттардың болу қажеттігін атап өтті. Жиынға қатысушы сот орындаушылар кезегімен сөз алып, санкциялау туралы сот қаулылары борышкерлердің шет елдерде емдеу қабылдауға байланысты шектеуді уақытша тоқтату тұру туралы өтініштері бойынша сотқа жолданып отырғанын, оған шетелде емдеудің қажеттілігін растайтын құжаттар қоса тіркелетінін айтып, алдағы уақытта борышкерлердің шетелде емделуін растайтын құжаттардың заңдылығы тексеріліп заң талабына сәйкес жолданатынын айтты.
Борышкердің құқықтары мыналарды қамтиды: Ақпарат алу құқығы: Борышкер қарыз туралы барлық ақпаратты, оның ішінде несие сомасы, пайыздық мөлшерлеме, төлем мерзімдері және шарттар туралы толық мәліметтерді алуға құқылы. Сыйақы мөлшерлемесін бақылау: Борышкер банк немесе несие ұйымымен жасаған шартта көрсетілген сыйақы мөлшерлемесімен келісуге және оның өзгеруіне қарсылық көрсетуге құқылы. Төлемдерді қайта қарау: Борышкер қаржылық қиындықтар туындаған жағдайда, банкпен немесе кредиторлармен төлемдер бойынша қайта қарау немесе мерзімді ұзарту туралы келіссөздер жүргізуге құқылы. Заңды қорғау: Борышкер заң бойынша өзінің құқықтарын қорғау үшін сотқа жүгіну құқығына ие. Тұтынушылық құқықтарды қорғау: Борышкер заңсыз немесе әділетсіз жағдайлардан қорғау мақсатында тұтынушылық құқықтарды қорғау органдарына шағымдана алады. Төлемдерден босату: Борышкер кейбір жағдайларда (мысалы, банкроттық) төлемдерден босатылу құқығына ие болуы мүмкін. Келісім шарттарын қайта қарау: Борышкер келісім шарттарының шарттарын өзгертуді немесе жаңартуды талап етуге құқылы. Борышкердің құқықтары мемлекет заңдарымен және несие берушімен жасалған келісімдермен реттеледі.
Борышкердің міндеттері мыналарды қамтиды: Қарызды уақытында төлеу: Борышкер қарыздың негізгі сомасын және пайыздарын келісілген мерзімдерде төлеуге міндетті. Ақпаратты хабарлау: Борышкер несие берушіге өзінің қаржылық жағдайы туралы, сондай-ақ төлемдерге әсер ететін өзгерістер туралы уақтылы және дұрыс ақпарат беруі қажет. Шарт талаптарын орындау: Борышкер кредитормен жасалған келісімнің барлық шарттарын орындауға міндетті. Талаптарды орындау: Борышкер несие берушінің заңды талаптарына жауап беруге және қажетті құжаттарды ұсынуға міндетті. Кепіл мүлкін сақтау: Егер борышкер қарыз үшін кепіл мүлкін ұсынған болса, ол кепіл мүлкін сақтап, оны зақымданудан немесе жоғалудан қорғауға міндетті. Жаңа міндеттемелерді хабарлау: Борышкер жаңа қаржылық міндеттемелер алған жағдайда, бұл туралы несие берушіге хабарлауы қажет. Салықтар мен төлемдерді өтеу: Борышкер заңмен белгіленген салықтар мен басқа да міндетті төлемдерді уақтылы төлеуге міндетті. Заңды нормаларды сақтау: Борышкер өз әрекеттерімен заңдарды және құқықтық нормаларды бұзбауы тиіс. Борышкердің міндеттері несие келісімшартының шарттарына, сондай-ақ ұлттық заңнамаға байланысты өзгереді.
Ел аумағынан шығуды шектеу — борышкердің немесе басқа тұлғалардың елден шығуына қатысты заңды немесе әкімшілік шектеулерді енгізу процесі. Мұндай шектеулер, әдетте, борышкердің қарызын өтемеуі, салықтарды төлемеуі немесе басқа да заңды міндеттемелерді орындамауы жағдайында енгізіледі. Шектеудің негізгі аспектілері: Заңды негіз: Ел аумағынан шығуды шектеу қарыз туралы заңдар, салық кодексі немесе басқа да заңнамалық актілер негізінде жүзеге асырылуы мүмкін. Борышкердің құқықтары: Борышкер шектеудің заңдылығын тексере алады, қажет болған жағдайда сотқа жүгіну құқығына ие. Хабарлау: Шектеулер енгізілген жағдайда борышкерге бұл туралы хабарландыру жүргізілуі тиіс. Шектеу мерзімі: Шектеулер белгілі бір мерзімге немесе борыш толық өтелгенше енгізілуі мүмкін. Құқық қорғау органдары: Ел аумағынан шығуды шектеу құқық қорғау органдары тарапынан жүзеге асырылады, мысалы, полиция немесе шекара қызметі. Шектеуді жою: Борышкер барлық қарыздарын өтеген немесе шектеудің себептерін жойған жағдайда, елден шығу шектеулері жойылуы мүмкін. Ел аумағынан шығуды шектеу шаралары азаматтардың құқықтарына әсер ететіндіктен, олардың заңдылығы мен негізділігі заңда белгіленген процедураларға сәйкес болуы тиіс.
Борышкерлердің ел аумағынан шығуын шектеу — заңды процесс, ол борышкердің қарыздарын өтемеуі немесе басқа қаржылық міндеттемелерін орындамауы жағдайында қолданылады. Бұл шара әдетте қарыздарды өндіріп алу мақсатында енгізіледі. Негізгі аспектілері: Заңды негіз: Ел аумағынан шығуды шектеу борышкерлерді қорғау, қарыздарды өндіру немесе салық төлемдерін қамтамасыз ету мақсатында заңмен белгіленеді. Көптеген елдерде заңнама борышкерлердің құқықтарын және міндеттерін анықтайды, сондай-ақ борышкерлерді елден шығуға шектеу қою процедураларын реттейді. Шектеу енгізу процесі: Борышкердің шығарылуын шектеу сот немесе мемлекеттік органдардың шешімімен енгізіледі. Борышкердің міндеттемелерін орындамауы (мысалы, несие төлемдерін, салықтарды уақытында төлемеуі) себеп болуы мүмкін. Хабарландыру: Шектеулер енгізілген жағдайда борышкерге бұл туралы ресми хабарлама берілуі тиіс. Хабарламада шектеудің себебі, мерзімі және қажет болған жағдайда, шектеуді жою процедуралары туралы ақпарат болуы керек. Сот арқылы қорғау: Борышкер шектеудің заңдылығына дау айтып, сотқа жүгіну құқығына ие. Сот процедуралары борышкердің құқықтарын қорғауға және шектеулердің негізділігін тексеруге мүмкіндік береді. Шектеуді жою: Борышкер қарыздарын толық өтеген немесе шектеудің себебін жойған жағдайда, елден шығу шектеулері жойылуы мүмкін. Борышкер міндеттемелерін орындағаннан кейін шектеу автоматты түрде күшін жоюы қажет. Халықаралық аспектілер: Кейбір жағдайларда, шектеу халықаралық құқық нормаларына сәйкес болуы керек, әсіресе, шекаралық аумақта. Қорытынды. Борышкерлердің ел аумағынан шығуын шектеу — экономикалық және құқықтық шара, ол борышкерлердің қаржылық міндеттемелерін орындауын қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асырылады. Борышкерлердің құқықтарын қорғау мақсатында заңды процедураларды сақтау маңызды.