«Әдеп кодексі – мемлекеттік қызметшілердің ең басты міндеті» тақырыбында семинар сабағы өткізілді. Кентау қалалық сот әкімшіснің бас маманы Г.Хасанова сот қызметкерлері арасында «Әдеп кодексі – мемлекеттік қызметшілердің ең басты міндеті» тақырыбында семинар сабағын өткізді. Әдеп кодексінің басты мақсаты сыбайлас жемқоралықтың алдын-алу және қызметтік әдеп нормаларын сақтау, мемлекеттік қызметке нұқсан келтіретін тәртіптік теріс қылықтарды жасамау және олардың алдын-алуға арналған іс-қимылдарды жасау, мемлекеттік қызметшілердің әдеп кодексін сақтаудағы жауаптылылық деңгейін көтеруді үйлестіруге байланысты іс-шараларды қабылдау және мемлекеттік органдардың әдеп жөніндегі комиссияларымен өзара іс-қимыл бойынша ұсынымдарды әзірлеу болып табылады. Мемлекеттік қызметкер үшін негізгі қабылданған әдеп нормаларын сақтау – басты мәселе, өйткені ол қызмет барысында тікелей қоғаммен жұмыс жүргізеді және әртүрлі тұлғалармен үнемі байланыста болады. Сонымен қатар, мемлекеттік қызметкердің сыртқы бейнесі, киім үлгісі, іс әрекеті, сөйлеу мәнері, ой-пікірі, жеке қасиеттері – барлығы да адамға нұқсан келтірмейтіндей қызмет ету қажет екендігі. Адамның ар-намысына тіл тигізу, заңнаманы бұзу, қоршаған адамдардың тәртібі мен қауіпсіздігіне қол сұғу сынды адамгершілікке жатпайтын қылықтарға жол бермеу тиістілігі жөнінде түсіндірілді. Жұмыстан тыс уақытта мемлекеттік қызметші мемлекеттің беделін түсіретін және қоғам тарапынан сын мен айыптау тудыратын жағдайлардан аулақ болуы қажеттігі ескертілді.
Мемлекеттік қызметшінің әдебі – мемлекеттік қызметте жұмыс істейтін адамдардың этикалық нормалары мен мінез-құлық стандарттарын анықтайтын ережелер мен қағидалар жиынтығы. Ол мемлекеттік қызметшілердің кәсіби қызметіндегі моральдық және этикалық аспектілерді реттейді. Мемлекеттік қызметшінің әдебіне қатысты маңызды аспектілер мыналар: Кәсіби этика: Мемлекеттік қызметшілердің кәсіби қызметінде адалдық, шыншылдық және жауапкершілік принциптеріне сүйенуі. Мемлекеттік қызметті құрметтеу: Мемлекеттік қызметшілердің өз жұмысына деген жауапкершілігі, мемлекеттік мүдделерді қорғауы және қоғамға қызмет көрсетуі. Сенімділік: Мемлекеттік қызметшілердің шешімдерінде, әрекеттерінде және қатынастарында ашықтық пен адалдықты сақтауы. Азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғау: Мемлекеттік қызметшілердің азаматтарға қызмет көрсету кезінде олардың құқықтары мен бостандықтарын құрметтеу және қорғау. Әдептілік: Мемлекеттік қызметшілердің өзара қатынастарында, әсіресе, азаматтармен қарым-қатынасында мәдениеттілік пен сыпайылық көрсетуі. Конфликтсіздік: Жеке мүдделер мен мемлекеттік мүдделердің араласуын болдырмау, мемлекеттік қызметшілердің жеке пайда табуға ұмтылуын шектеу. Мемлекеттік қызметшілердің әдебі мемлекеттік қызметтің тиімділігін арттыруға, қоғамдағы мемлекеттік институттарға деген сенімді нығайтуға және заңның үстемдігін қамтамасыз етуге ықпал етеді.
Мемлекеттік қызметшінің этикасы — мемлекеттік қызметте жұмыс істейтін адамдардың мінез-құлық нормалары мен стандарттарын, сондай-ақ этикалық принциптерді анықтайтын жүйе. Мемлекеттік қызметшілердің этикасы келесі негізгі қағидалардан тұрады: Адекваттылық және адалдық: Мемлекеттік қызметшілер өз міндеттерін адал орындап, қызметте шыншыл және адал болуы керек. Олар өз мүдделерін мемлекеттік мүдделермен шұғыл түрде сәйкестендіруі қажет. Жауапкершілік: Мемлекеттік қызметшілер өз шешімдері мен әрекеттеріне жауап беруі, оларды негіздеу және қоғам алдындағы жауапкершілікті түсінуі тиіс. Сенімділік: Мемлекеттік қызметшілердің ашықтық пен адалдықты сақтауы, қоғам мен азаматтарға деген сенімділікті нығайтуы. Құрмет: Мемлекеттік қызметшілер әріптестері мен азаматтарды, олардың құқықтары мен бостандықтарын құрметтеуі тиіс. Олар сыпайылық пен мәдениеттілік танытуы керек. Бейтараптық: Мемлекеттік қызметшілер өз қызметінде саяси мүдделерден, жеке байланыстардан және қарым-қатынастардан тыс болуы тиіс. Кәсіби даму: Мемлекеттік қызметшілердің кәсіби біліктілігін арттыру, білімін жетілдіру және этикалық нормаларды сақтау үшін тұрақты даму мен оқытуға ұмтылуы. Конфликтті болдырмау: Жеке мүдделер мен мемлекеттік мүдделердің қарама-қайшылығын болдырмау, азаматтардың құқықтары мен мүдделерін қорғау. Әдептілік: Мемлекеттік қызметшілердің мінез-құлқы мәдениетті, сыпайы және кәсіби болуы тиіс. Мемлекеттік қызметшілердің этикасы қоғамның мемлекеттік институттарға деген сенімін арттыруға, мемлекеттік қызметтің сапасын көтеруге және азаматтардың құқықтарын қорғауға бағытталған.
Мемлекеттік қызметшінің міндеттері оның қызметтік позициясына, лауазымына және ұйымның ерекшелігіне байланысты, бірақ жалпы алғанда, мемлекеттік қызметшілердің міндеттері мыналарды қамтиды: Заңдарды орындау: Мемлекеттік қызметшілер өз қызметінде заңдарды, нормативтік актілерді және мемлекеттік саясатты сақтауға міндетті. Қоғамдық мүддеге қызмет ету: Мемлекеттік қызметшілер азаматтардың құқықтарын, мүдделерін қорғау және қоғамның игілігі үшін қызмет етуі тиіс. Шешім қабылдау: Мемлекеттік қызметшілер түрлі мәселелер бойынша жауапты шешімдер қабылдап, оларды негіздеуі қажет. Бұл шешімдер азаматтарға, ұйымдарға немесе мемлекеттік құрылымдарға қатысты болуы мүмкін. Ақпаратты қамтамасыз ету: Мемлекеттік қызметшілер өз қызметі бойынша ақпаратты халыққа жеткізу, азаматтарға қажетті ақпаратты беру және ашықтықты сақтау үшін жауапты. Бақылау және мониторинг: Мемлекеттік қызметшілер өз лауазымына байланысты бақылау мен мониторингті жүзеге асыруы, мемлекеттік бағдарламалардың, жобалардың орындалуын қамтамасыз етуі тиіс. Кәсіби дамуды қамтамасыз ету: Мемлекеттік қызметшілер өз кәсіби біліктілігін арттыру, жаңа білім мен дағдыларды меңгеру, және мемлекеттік қызмет стандарттарына сай болу үшін тұрақты даму мен оқуға міндетті. Командада жұмыс істеу: Мемлекеттік қызметшілер басқа қызметкерлермен ынтымақтастықта жұмыс істеуі, командалық жұмысты нығайтуы және бірлескен мақсаттарға жету үшін тиімді қарым-қатынастарды дамытуы керек. Этика мен әдебі сақтау: Мемлекеттік қызметшілер өздерінің кәсіби этикасын сақтауға, адалдық пен жауапкершілік танытуға, және азаматтармен, әріптестермен, басшылықпен сыпайылықпен қатынас жасауға міндетті. Конфликтті шешу: Мемлекеттік қызметшілер қиын жағдайларда, конфликттерде кәсіби және этикалық нормаларды сақтай отырып, тиімді шешімдер қабылдауға міндетті. Мемлекеттік қызметшілердің міндеттері олардың жұмысын тиімді, әділ және адал жүзеге асыруға, қоғамның мүддесіне қызмет етуге бағытталған.
Әдеп кодексі – мемлекеттік қызметшілердің кәсіби қызметінде басшылыққа алатын моральдық және этикалық нормаларды, қағидаларды айқындайтын құжат. Оның мақсаты – мемлекеттік қызметтің тиімділігін, ашықтығын және адалдығын қамтамасыз ету, сондай-ақ азаматтардың құқықтары мен мүдделерін қорғау. Әдеп кодексінің негізгі қағидалары мыналарды қамтиды: Адалдық пен шыншылдық: Мемлекеттік қызметшілер өз қызметінде адал және шыншыл болуға, азаматтарға және әріптестеріне дұрыс ақпарат беруге міндетті. Сенімділік: Мемлекеттік қызметшілер халықтың мемлекеттік органдарға, қызмет көрсету сапасына және өздерінің шешімдеріне деген сенімін нығайтуға міндетті. Жауапкершілік: Мемлекеттік қызметшілер өз шешімдері мен әрекеттері үшін жауап беруі, қоғамдық мүдделерді қорғауы және мемлекеттік мүлікті ұтымды пайдалануы тиіс. Мәдениеттілік пен сыпайылық: Мемлекеттік қызметшілер әріптестерімен және азаматтармен қарым-қатынаста мәдениеттілік пен сыпайылық танытуы қажет. Конфликтті болдырмау: Мемлекеттік қызметшілер жеке мүдделерін мемлекеттік мүдделермен шұғыл түрде сәйкестендіруге, өзара конфликт жағдайларын болдырмауға тиіс. Профессонализм: Мемлекеттік қызметшілер өз қызметінде кәсіби біліктілігін арттыру, білім мен дағдыларын жаңарту үшін үнемі білім алуға ұмтылуы керек. Қоғамдық мүдде: Мемлекеттік қызметшілердің әрекеттері әрқашан азаматтардың мүддесіне, мемлекеттік саясатқа және қоғамның игілігіне сәйкес болуы тиіс. Ашықтық: Мемлекеттік қызметшілер өз қызметінде ашықтықты қамтамасыз ету, шешімдер мен әрекеттерін халыққа түсіндіруі тиіс. Этика мен әдебі сақтау: Мемлекеттік қызметшілер этикалық нормаларды, әдептілікті және кәсіби стандарттарды сақтауға міндетті. Әдеп кодексі мемлекеттік қызметшілердің қызметін реттеу, олардың әрекеттерін стандарттау, қоғамда мемлекеттік қызметке деген сенімді арттыру мақсатында қабылданады. Кодекс мемлекеттік қызметшілердің кәсіби мінез-құлық нормаларын бекітеді және оларды ұстануға шақырады.
Сыбайлас жемқорлықтың алдын алу — мемлекеттік және жеке секторларда сыбайлас жемқорлықтың пайда болуын болдырмауға бағытталған шаралар мен стратегиялардың жиынтығы. Сыбайлас жемқорлықпен күресудің тиімділігі үшін алдын алу шаралары кешенді және жүйелі болуы тиіс. Сыбайлас жемқорлықтың алдын алудың негізгі бағыттары мыналарды қамтиды: Заңнаманы жетілдіру: Сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңдарды қабылдау және оларды іске асыру, сондай-ақ заңнамалық актілердің ашықтығын қамтамасыз ету. Ашықтық және есеп беру: Мемлекеттік органдардың жұмысы мен қаржылық қызметінің ашықтығын арттыру, азаматтардың және қоғамдық ұйымдардың мемлекеттік органдардың қызметіне мониторинг жасау мүмкіндігін қамтамасыз ету. Мемлекеттік қызметшілердің этикасы: Мемлекеттік қызметшілердің этика кодексін қабылдау және оны сақтау, мемлекеттік қызметшілердің мінез-құлық стандарттарын анықтау. Бақылау және мониторинг: Сыбайлас жемқорлықтың алдын алу үшін тұрақты бақылау мен мониторинг жүргізу, сыбайлас жемқорлық фактілерін анықтау және тергеу. Білім және ақпараттандыру: Қоғамда сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру, азаматтарды сыбайлас жемқорлықтың салдары туралы ақпараттандыру. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы бағдарламалар: Мемлекеттік органдарда сыбайлас жемқорлыққа қарсы арнайы бағдарламаларды әзірлеу және іске асыру, сонымен қатар тиімді механизмдерді енгізу. Кадрлық саясат: Мемлекеттік қызметке қабылдау мен лауазымды қызметке тағайындауда ашық және әділ конкурстар өткізу, қызметкерлердің біліктілігін арттыру. Сыбайлас жемқорлықты көрсету механизмі: Азаматтарға сыбайлас жемқорлық фактілері туралы хабарлауға мүмкіндік беретін арнайы телефон желілері мен интернет-ресурстарды ұйымдастыру. Халықаралық ынтымақтастық: Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресте халықаралық стандарттарды, тәжірибелерді және механизмдерді қолдану, халықаралық ұйымдармен, мемлекеттермен ынтымақтастық орнату. Сыбайлас жемқорлықтың алдын алу — қоғамның тұрақтылығын, құқықтық мемлекеттілікті және экономикалық даму әлеуетін қамтамасыз етудің маңызды құрамдас бөлігі.
Мемлекеттік қызметке нұқсан келтіретін тәртіптік теріс қылықтар — мемлекеттік қызметшілердің қызмет барысында этика, заңнама, және кәсіби стандарттарды бұзуы. Мұндай теріс қылықтар мемлекеттік қызметтің беделіне нұқсан келтіріп, азаматтардың мемлекеттік органдарға деген сенімін төмендетуі мүмкін. Негізгі тәртіптік теріс қылықтарға мыналар жатады: Сыбайлас жемқорлық: Мемлекеттік қызметшінің өз қызметтік өкілеттіктерін пайдаланып, жеке пайда табуға ұмтылуы. Мемлекеттік мүлікті жою немесе ысырап ету: Мемлекеттік мүлікті бейәдеп пайдалану, оны жою немесе зиян келтіру. Қызметтік міндеттерді орындамау: Өз лауазымдық міндеттерін уақытында немесе сапалы орындамау. Жалған ақпарат беру: Азаматтарға, жоғарғы органдарға немесе бақылаушы ұйымдарға жалған немесе бұрмаланған ақпарат беру. Этика нормаларын бұзу: Мемлекеттік қызметшілердің мінез-құлық кодексінде белгіленген этика нормаларын бұзу, мысалы, сыпайылық пен мәдениеттілік танытпаушылық. Конфликтті мүдделер: Жеке мүдделерді мемлекеттік мүдделермен шұғыл сәйкестендіру, сондай-ақ өз мүддесіне қызмет ету мақсатында қызметтік өкілеттіктерін теріс пайдалану. Саяси әсер ету: Мемлекеттік қызметшілердің саяси мүдделерді қолдауы немесе оларға ықпал етуі. Дискриминация: Азаматтарға, әріптестерге немесе қызметкерлерге этникалық, жыныстық, әлеуметтік немесе басқа да белгісі бойынша дискриминация жасау. Құқық бұзушылық: Заң бұзушылықтарды, соның ішінде әкімшілік құқық бұзушылықтарды жасау. Құпия ақпаратты жариялау: Мемлекеттік қызметшінің қызметтік міндеттеріне байланысты құпия ақпаратты заңсыз жариялауы. Мұндай тәртіптік теріс қылықтар мемлекеттік қызметтің тиімділігін төмендетеді, құқықтық тәртіпті бұзады, және қоғамның мемлекеттік институттарға деген сенімін төмендетеді. Сондықтан, мемлекеттік қызметшілердің этикалық нормаларды сақтау, жауапкершілікті сезіну, және адалдықпен қызмет етуі өте маңызды.
Мемлекеттік қызметкердің сыртқы бейнесі — оның кәсіби имиджінің маңызды бөлігі. Сыртқы бейнені қалыптастыру мемлекеттік қызметшінің қоғамдық көзқарасындағы, кәсіптік этикадағы және жұмысындағы сенімділігін арттыруға ықпал етеді. Мемлекеттік қызметкердің сыртқы бейнесіне қатысты негізгі аспектілер мыналар: Киім коды: Мемлекеттік қызметкерлердің киім стилі ресми және кәсіби болуы тиіс. Киім таза, ұқыпты және қызметтік міндеттеріне сәйкес болуы керек. Ерлер үшін классикалық костюм, әйелдер үшін іскерлік стильдегі киімдер қолайлы. Гигиена: Мемлекеттік қызметкердің жеке гигиенасы маңызды. Тазалық, дене күтімі, шаш пен тырнақтың күтімі, хош иіс – бұлардың барлығы қызметкердің имиджін қалыптастырады. Сөз саптауы: Мемлекеттік қызметкерлердің сөйлеу мәдениеті, дұрыс тілдік қалып, сыпайылық және мәдениеттілік танытуы қажет. Бұл қарым-қатынаста сенімділікті арттырады. Дене тілі: Дене қозғалысы, қимыл-әрекет және бет-әлпет қызметкердің эмоцияларын, сенімділігін және кәсібилігін көрсетеді. Ашық, сыпайы және позитивті дене тілі адамдармен тиімді қарым-қатынас орнатуға көмектеседі. Кәсіби дағдылар: Сыртқы бейне тек киім мен гигиенамен ғана шектелмейді. Мемлекеттік қызметкердің кәсіби білімі, тәжірибесі мен дағдылары да маңызды. Өз жұмысын жақсы білу, азаматтарға сапалы қызмет көрсету – мемлекеттік қызметкердің сыртқы бейнесінің бөлігі. Әдептілік: Мемлекеттік қызметкерлердің әріптестерімен және азаматтармен қарым-қатынасында этикалық нормаларды сақтау, сыпайы болу және мәдениеттілік таныту. Ашықтық: Мемлекеттік қызметкердің мінез-құлқы мен әрекеттері ашық, түсінікті және ықыласқа толы болуы керек. Бұл қоғамның мемлекеттік қызметке деген сенімін нығайтады. Мемлекеттік қызметкердің сыртқы бейнесі оның кәсіби имиджін қалыптастыруда маңызды рөл атқарады, себебі ол қызметкердің жауапкершілігін, адалдығын және қоғам алдындағы міндеттемелерін көрсетеді.
Мемлекеттік қызметшіге қойылатын талаптар мемлекеттік қызметтің тиімділігін, заңдылығын және ашықтығын қамтамасыз ету үшін маңызды. Бұл талаптар мемлекеттік қызметшілердің кәсіби және этикалық стандарттарға сай болуын қамтамасыз етеді. Мемлекеттік қызметшіге қойылатын негізгі талаптар мыналарды қамтиды: Біліктілік талаптары: Білім деңгейі: Мемлекеттік қызметке қабылдау үшін талап етілетін білім деңгейі, яғни жоғары немесе кәсіби білім. Кәсіби тәжірибе: Лауазымның ерекшелігіне байланысты кәсіби тәжірибе мен дағдылар. Жеке қасиеттер: Жауапкершілік: Мемлекеттік қызметші өз міндеттерін адал және тиімді орындауға, шешімдеріне жауапкершілікпен қарауға міндетті. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы болуы: Сыбайлас жемқорлыққа қарсы әрекет ету, жеке мүдделерін мемлекеттік мүдделермен шұғыл сәйкестендіру. Этика және мораль: Этика нормаларын сақтау: Мемлекеттік қызметші этикалық нормалар мен стандарттарды сақтауы, сыпайылық, мәдениеттілік көрсетуі тиіс. Адекваттылық: Қоғаммен қарым-қатынаста мәдениеттілік пен сыпайылық таныту. Кәсіби дағдылар: Коммуникация дағдылары: Жазбаша және ауызша коммуникация дағдыларын меңгеру, ақпаратты нақты және түсінікті жеткізу. Шешім қабылдау: Тиімді шешімдер қабылдау, қиын жағдайларда дұрыс әрекет ету.
Техникалық дағдылар: Ақпараттық технологияларды меңгеру: Мемлекеттік қызметші заманауи ақпараттық технологияларды, бағдарламаларды пайдалана білуі тиіс. Тіл білімі: Мемлекеттік тіл мен басқа тілдерді меңгеру, қажет болған жағдайда халықаралық байланыстарды қамтамасыз ету.
Жұмыс істеу қабілеті: Стресс жағдайында жұмыс істеу: Қысым мен қиын жағдайларда тиімді жұмыс істей білу. Командада жұмыс істеу: Басқа мемлекеттік қызметкерлермен және азаматтармен тиімді ынтымақтастық орнату. Мемлекеттік қызметке адалдық: Заңдар мен нормативтік актілерді сақтау: Мемлекеттік қызметші қызмет барысында заңдарды және нормативтік актілерді сақтауға міндетті. Мемлекеттік қызметшіге қойылатын талаптар оның кәсіби деңгейін, моральдық жауапкершілігін, мемлекеттік қызметтің ашықтығын және тиімділігін қамтамасыз етуге бағытталған.
- Latest
